Inleiding
Voor u ligt de begroting van de gemeente Den Haag voor de jaren 2023-2026. Deze begroting vormt het financiële en beleidsmatige kader voor de komende jaren. Den Haag voert een solide financieel beleid. De gemeente zoekt hierbij de balans tussen voorzichtig zijn waar dat moet en extra investeren wanneer dat kan en nodig is. De gemeente doet wat nodig is. Daarbij dient er wel rekening mee gehouden te worden dat de financiële ruimte van de gemeente beperkt is. Het is noodzakelijk om in de komende jaren oog te houden voor een behoedzaam financieel beleid en voortdurend oog te houden voor de doeltreffend- en doelmatigheid van het beleid.
In september presenteerden de coalitiepartijen het akkoord “Voor een stad die tegen een stootje kan” aan de gemeenteraad. Alle ambities uit het coalitieakkoord zijn financieel vertaald in deze Programmabegroting 2023-2026. De intensiveringen en maatregelen uit het coalitieakkoord dienen voor een belangrijk deel de komende tijd nog nader te worden uitgewerkt in concrete plannen. Met het coalitieakkoord worden belangrijke stappen gezet om de structurele ambities van de stad in overeenstemming te brengen met de structurele financiële middelen. De begroting wordt hiermee robuuster. Naast extra investeringen in beleidsambities worden ook in de loop van de tijd ontstane mismatches tussen enerzijds ambitie en nieuwe ontwikkelingen, en anderzijds middelen in de begroting gerepareerd. Het gaat hierbij onder meer om structurele versterkingen in ICT, informatiebeveiliging, apparaat voor stedelijke ontwikkeling en energietransitie, beheer en onderhoud en maatschappelijke voorzieningen.
In dit eerste hoofdstuk van de begroting wordt inzichtelijk gemaakt welke middelen de gemeente extra beschikbaar heeft en waar deze vandaan komen. De komende jaren neemt het gemeentefonds fors toe. Deze extra middelen vanuit het rijk komen ten goede van de uitvoering van het lokale beleid. In 2026 slaat het beeld om. De gemeente benadrukt de noodzaak van structurele middelen vanuit het rijk om het lokale beleid op het noodzakelijk niveau te kunnen uitvoeren. Waaraan de extra middelen besteed worden, wordt toegelicht in het coalitieakkoord en de afzonderlijke programma’s in deze begroting.
Deze begroting is opgesteld in onzekere tijden. Nederland heeft sinds maart 2022 te maken met de gevolgen van de oorlog in Oekraïne zowel in maatschappelijke als in economische zin. De sterk oplopende prijzen voor met name energie stelt samenleving voor grote uitdagingen. Met de raadsmededelingen over het verloop de gascrisis wordt de gemeenteraad op regelmatige basis geïnformeerd over de ontwikkelingen.
Naast de begroting voor de komende jaren biedt het college in 2022 een Uitvoeringsnota aan de gemeenteraad aan. De uitvoeringsnota vervangt de 8-maandsrapportage. In het coalitieakkoord worden financiële keuzes per 2023 gemaakt. Deze zijn in de voorliggende begroting verwerkt. Voor een ordentelijke verantwoording voor het verslagjaar 2022 dient ook de begroting van dit jaar te worden geactualiseerd. Dit gebeurt met de Uitvoeringsnota. De uitvoeringsnota 2022 heeft twee functies:
• begrotingsactualisatie voor 2022;
• rapportage op afwijkingen en risico’s in de begrotingsuitvoering.
De Uitvoeringsnota verschijnt voor 1 december 2022. De begroting en de uitvoeringsnota dienen in samenhang te worden bezien.
Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,
Ilma Merx Jan van Zanen