Cultuur en bibliotheek

Cultuurvisie 2022-2032
De Cultuurvisie Den Haag 2022-2032 is begin 2023 klaar. Deze visie geeft richting aan het cultuurbeleid voor de komende 10 jaar. De visie is de basis voor het beleidskader Kunst en Cultuur 2025-2028. De cultuurvisie komt tot stand met input uit gesprekken met de culturele sector, Haagse instellingen en bedrijven, ambtenaren en bewoners van Den Haag middels een uitgebreid participatietraject.

Wat doet de gemeente in 2023?

• Vanaf 2023 verhogen we het cultuurbudget met € 1,4 mln. per jaar (o.a. voor verbeteren bedrijfsvoering van culturele instellingen en om eerste stappen te zetten richting fair pay)

Meerjarenbeleidsplan kunst en cultuur
Het meerjarenbeleidsplan kunst en cultuur geeft de beleidsdoelstellingen, de algemene richtlijnen voor de beoordeling door de Adviescommissie en het financieel kader weer.

Wat doet de gemeente in 2023?

• In 2023 wordt uitvoering gegeven aan het meerjarenbeleidsplan kunst en cultuur 2021-2024
• Juli 2023 wordt het beleidskader Kunst en Cultuur 2025-2028 ter vaststelling aan de Raad voorgelegd.
• Aanvullend op dit beleidskader komt er een meerjarig subsidiestelsel met daarin de wijze van subsidieverdeling van het meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2025-2028.
• Begin 2023 wordt een nieuwe onafhankelijke Adviescommissie Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2025-2028 door het college benoemd. Vanaf dat moment gaan de commissieleden culturele activiteiten bezoeken om de culturele sector van Den Haag te leren kennen.
• Eind 2023 dienen alle culturele instellingen hun subsidieaanvraag voor het meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2025-2028 in.

Subsidieregeling Haagse kunst- en cultuurprojecten
De subsidieregeling Haagse kunst- en cultuurprojecten (RIS 307362) is voor professionele projecten van culturele instellingen, broedplaatsen en kunstenaars. Voor deze regeling is in 2023 € 1,13 mln. beschikbaar.

Wat doet de gemeente in 2023?

• De regeling wordt 3 keer per jaar opengesteld voor subsidieaanvragen voor publieksgerichte activiteiten.
• Daarnaast is er een snelloket voor activiteiten op het gebied van onderzoek en experiment. Dit snelloket gaat 5 keer per jaar open.

Subsidieregeling stimulering Cultureel Ondernemerschap  
De stimuleringsregeling Cultureel Ondernemerschap (RIS 304586) versterkt het cultureel ondernemerschap van Haagse cultuurinstellingen. De gemeente verstrekt subsidie voor activiteiten die bijdragen aan betere bedrijfsvoering van culturele instellingen. Bijvoorbeeld de ontwikkeling van nieuwe manieren van inkomstenverwerving of het efficiënter inrichten van de organisatie. De verbeterde bedrijfsvoering dient van toegevoegde waarde te zijn voor de Haagse culturele infrastructuur. Voor deze regeling is in 2023 € 0,3 mln. beschikbaar.

Broedplaatsen
Kern van het broedplaatsenbeleid (RIS 306133) is ruimte voor initiatieven van kunstenaarscollectieven die het culturele aanbod kunnen verrijken. Door de inzet van de broedplaatsmakelaar wordt vraag naar en aanbod van betaalbare werkruimten voor broedplaatsen op elkaar afgestemd. Met de Subsidieregeling culturele broedplaatsen worden broedplaatsen geholpen bij de inrichting van hun organisatie. In 2023 is hiervoor € 0,1 mln. beschikbaar. Voor onderzoek/experiment en voor culturele activiteiten kunnen broedplaatsen daarnaast een aanvraag doen bij de Subsidieregeling Haagse kunst en cultuurprojecten. Twee keer per jaar is er een bijeenkomst voor alle culturele broedplaatsen waar ontmoeting en uitwisseling van kennis- en ervaring centraal staan. Deze fysieke bijeenkomsten zijn een aanvulling op het digitale informatiepunt.

Makersregeling
Met de Makersregeling (RIS 306946) worden circa 30 individuele makers per jaar ondersteund bij hun artistieke ontwikkeling. Voor deze regeling is in 2023 € 0,24 mln. beschikbaar.

Kunst in de openbare ruimte
Kunst in de openbare ruimte helpt de stad aantrekkelijk te maken. Den Haag heeft ruim 500 kunstwerken in de openbare ruimte. Via de website www.bkdh.nl kunnen bewoners en bezoekers meer informatie krijgen over de betekenis van deze kunstwerken. Kunst in de openbare ruimte wordt ook verrijkt met streetart, zoals muurschilderingen, waarmee de toegankelijkheid van kunst en de aantrekkelijkheid van de openbare ruimte verder worden versterkt.

Wat doet de gemeente in 2023?

• Extra kunstwerken, waaronder muurschilderingen, en routes langs kunstwerken worden op de website www.bkdh.nl gezet, zodat de waardering voor en het begrip van de kunst in de openbare ruimte worden versterkt.
• Beleid wordt ontwikkeld en verbeterd ten aanzien van beheer en onderhoud van kunst in de openbare ruimte. Hierdoor kunnen we in de toekomst nog slagvaardiger en efficiënter zorgdragen voor onze kunstcollectie in de openbare ruimte.
• Er wordt een procedure gepubliceerd op de gemeentelijke website voor inwoners die een aanvraag willen doen voor initiatieven voor kunst in de openbare ruimte. Hiermee wordt transparant gemaakt voor burgers hoe hun vragen en verzoeken worden behandeld.

Stadstekenaar
Sinds 2022 heeft Den Haag een stadstekenaar (RIS 310596). De stadstekenaar legt belangrijke gebeurtenissen in de stad vast, en toont de meerstemmigheid van de stad door naar plekken in Den Haag te gaan en gebeurtenissen en situaties vast te leggen die iets zeggen over de verandering van Den Haag. Het is een project van 4 jaar. In 2024 is de tussentijdse evaluatie.

Jonge stadsdichte r
Vanaf januari 2023 heeft Den Haag voor het eerst een jonge stadsdichter. Het jonge stadsdichterschap is een samenwerkingsverband van de gemeente, de bibliotheek, het Literatuurmuseum en het Huis van gedichten.

Toegankelijkheid in de cultuursector
Er wordt in 2023 tot en met 2026 € 0,1 mln. per jaar beschikbaar gesteld voor projecten die bijdragen aan de toegankelijkheid van de cultuursector. Hiervoor wordt aansluiting gezocht bij een bestaande regeling of er wordt een nieuwe subsidieregeling in het leven geroepen.

Cultuureducatie
In de nota Cultuureducatie 2021 (RIS 308967) staat een overzicht van alle middelen voor cultuureducatie: cultuuronderwijs, cultuurparticipatie en actieve kunstbeoefening. Jaarlijks is € 0,48 mln. beschikbaar voor cultuureducatie voor het basisonderwijs.

Wat doet de gemeente in 2023?

• We gaan verder met het ondersteunen en stimuleren van voorschoolse educatie voor jonge kinderen vanaf 2,5 jaar en cultuureducatie in het primair, speciaal, voortgezet (speciaal) en middelbaar beroepsonderwijs.
• In samenwerking met Stichting Leergeld Den Haag stelt de gemeente € 0,1 mln. beschikbaar om, vanuit gelijke kansen, meer kinderen en jongeren in aanraking te brengen met kunst en cultuur buiten schooltijd. We verkennen hoe andere financiële regelingen binnen en buiten de gemeente voor gezinnen met een laag inkomen hiertoe geoptimaliseerd kunnen worden.
• De gemeente heeft aandacht voor de doorstroom van binnen- naar buitenschoolse cultuureducatie vanuit de huidige infrastructuur van CultuurSchakel en de Cultuurankers. Een toename van het aantal combinatiefunctionarissen cultuur biedt extra mogelijkheden om de verbinding tussen binnenschools en buitenschools cultuureducatie-aanbod te versterken.

Cultuurparticipatie
Jaarlijks is € 0,1 mln. beschikbaar voor een stevige cultuuranker- en openluchttheaterfunctie (motie D8. D66).

Wat doet de gemeente in 2023?

• We werken verder aan het ontwikkelen en verstevigen van de Cultuurankerfunctie in elk stadsdeel, met bijzondere aandacht voor Haagse Hout en Scheveningen (RIS306695 ).
• De tweede editie van het cultuurparticipatie-onderzoek wordt door The Hague & Partners afgerond, hierdoor is een beter beeld van het Haagse cultuurpubliek en non-publiek.
• We continueren de subsidieregeling Haagse Amateurkunst (via CultuurSchakel). Waar mogelijk ondersteunen we het Haagse Amateurveld met huisvesting, opslag van instrumenten en kostuums en oefenruimtes.

Cultuurmarketing
Cultuur is een belangrijke aanjager van toerisme in Den Haag. Bezoek aan een museum of theater vormt vaak aanleiding voor een stadsbezoek, zowel vanuit Nederland als vanuit het buitenland. Daarnaast willen we het culturele aanbod zichtbaarder maken voor de inwoners van de stad en leggen we niet alleen de focus op de grote musea en podiuminstellingen, maar ook op het exclusieve en meer verborgen culturele aanbod. Hiermee streven we er naar om de culturele sector ook een aantrekkelijke plek te laten zijn voor jongere doelgroepen en (jonge) makers.   

Wat doet de gemeente in 2023?

• We verstrekken een bijdrage aan The Hague & Partners om het culturele aanbod bij mensen binnen en buiten Den Haag bekend te maken.
• We ontwikkelen een serie campagnes rondom speciale momenten waarbij de makers van de stad centraal staan.
• Aanvullende middelen worden verstrekt voor het Uitfestival Den Haag, de Museumnacht (kids) en de campagne Cultuur aan Zee.

Wat doet de gemeente in 2023?

• De gemeente investeert in de toekomstbestendigheid van het museumgebouw van het Haags Historisch Museum, dat niet meer voldoet aan de eisen van de huidige bezoeker. In 2022 voltooide DP6 architectuurstudio een definitief ontwerp voor de nodige aanpassingen. Met de verbouwing komt ook meer noodzakelijke ruimte voor schoolbezoek en publiekspresentaties. In de begroting zijn middelen beschikbaar gesteld voor de verbouwing van het Haags Historisch Museum. In 2023 wordt gestart met uitwerking van de plannen.
• In 2023 is het 125 jaar geleden dat Escher werd geboren. Het plan is om dit evenement in de hele stad uit te dragen met city dressing en een ondersteunende randprogrammering, zoals ook bij de stadsbrede viering van het Mondriaanjaar in 2017.

Accommodaties voor kunstbeoefening

Optimaal inzetten van het gemeentelijk vastgoed voor kunstbeoefening, beeldende kunst en musea
Het Integraal Huisvestingsplan Cultuur & Bibliotheken (RIS311896) is in 2022 aan de gemeenteraad aangeboden. Het IHP is zowel een ambitiedocument als een planningsdocument waarmee inzichtelijk gemaakt wordt welke investeringen nodig zijn om het cultuurvastgoed aan de beleidsdoelstellingen te laten voldoen.

Wat doet de gemeente in 2023?

• In het collegebesluit Haagse Referentienormen voor maatschappelijke voorzieningen (RIS 307513 ) is opdracht gegeven tot een nadere uitwerking van het voorzieningenniveau per type voorziening, uitgaande van een analyse van vraag en aanbod op een voor de voorziening passend schaalniveau en een visie op de toekomst van de voorziening op te stellen, inclusief de benodigde investeringen ten behoeve van realisatie en exploitatie. Resultaat hiervan zijn de Integrale Huisvestingsplannen (IHP’s, scope 10 jaar) cultuur & bibliotheken, onderwijs, sport en zorg en welzijn, die voor het zomerreces 2022 aan de gemeenteraad zijn aangeboden. In de begroting is een structurele oplopende reeks kapitaallasten beschikbaar gesteld voor uitvoering van deze IHP’s vanaf 2024. In 2023 start de planvoorbereiding van projecten die geprioriteerd worden binnen het financiële kader.
• Voor exploitatie, beheer en onderhoud maatschappelijk vastgoed is voor cultuur vanaf 2023 oplopend een bedrag van € o,47 mln. beschikbaar.
• Het beleid voor werkruimten voor individuele kunstenaars en kunstenaarscollectieven wordt bijgesteld onder andere aan de hand van een inventarisatie van het gebruik van de huidige werkruimten in gemeentelijk bezit, de vraag naar werkruimtes en de ontwikkelingen op het gebied van vastgoed en in het bijzonder van betaalbare werkruimten.

Voormalige Amerikaanse ambassade (Lange Voorhout 102)
Met dit project wil de gemeente het Haagse Museumkwartier versterken via herontwikkeling van de Amerikaanse ambassade aan het Lange Voorhout. Het voormalige pand van de Amerikaanse ambassade blijft in eigendom en er wordt samen met het Eschermuseum gewerkt aan een ontwerp met bijbehorende businesscase om een nieuw museum te realiseren in dit monumentale gebouw.

Sterke lokale journalistieke sector
De gemeente hecht aan een sterke onafhankelijke journalistieke sector. Vanuit het programma Media is er geen enkele invloed op de inhoud van programma’s, artikelen of andere journalistieke uitingen.
De lokale publieke omroep krijgt steun van de gemeente (conform mediawet). De omroep garandeert het nieuws en de informatievoorziening voor alle inwoners van de stad. Via de lokale omroep wordt ook de Haagse programmering van jongerenzender FunX structureel gefinancierd. De Stichting Stadsomroep Den Haag ontvangt voor bovenstaande activiteiten jaarlijks een geïndexeerde begrotingssubsidie van ruim € 0,8 mln.  

Onafhankelijke journalistiek
Om onafhankelijke journalistiek te versterken, werkt de gemeente samen met Nederlandse vereniging van Journalisten (NVJ) en de Haagse stichting Luis in de Pels. Deze laatste stichting verleent financiële steun aan lokale journalistieke projecten. Stichting Luis in de Pels ontvangst voor deze activiteiten jaarlijks een geïndexeerde begrotingssubsidie van € 0,08 mln.     

Studio B
Studio B maakt online radio- en tv-programma’s, inclusief Webinars en presentaties. Studio B zit in de bibliotheek aan het Spui. De lokale omroep zendt hier dagelijks live radio uit. In samenwerking met het hbo maken studenten podcasts en studentenradio.

Persvrijheid
Als internationale stad van vrede en recht ondersteunt de gemeenteorganisaties die opkomen voor het vrije woord en persvrijheid. Zo organiseert De Tegel de uitreiking van de belangrijkste landelijke journalistieke prijzen. Free Press Unlimited onderstreept met de uitreiking van de Free Press Awards in Den Haag het belang van wereldwijde onafhankelijke journalistiek.

Muurkranten
Den Haag heeft 400 muurkranten die lokaal nieuws verspreiden. Via dit digitale netwerk krijgen inwoners van Den Haag op allerlei locaties lokaal nieuws en informatie. De lokale omroep levert dagelijks nieuws aan de muurkranten in de stad. De digitale schermen in de tramtunnel en de bibliotheek aan het Spui sluiten ook aan op dit netwerk.

Stichting Atrium
Stichting Atrium biedt jaarlijks meer dan 50 exposities in het Atrium van het Stadhuis aan het Spui. De stichting ontvangst daarvoor een geïndexeerde begrotingssubsidie van € 0,125 mln. per jaar.

Bibliotheek
Doorontwikkeling na herinrichting
Wat doet de gemeente in 2023?

• De herinrichting van de Centrale Bibliotheek is afgerond en het gebouw wordt geopend en “aan de stad gegeven”.
• Daarnaast werken we verder aan de dienstverlening en programmering zodat de bibliotheek haar wettelijke taken nog beter kan vervullen. Het gaat om 5 taken: het beschikbaar stellen van kennis en informatie, ontwikkeling en educatie, leesbevordering, ontmoeting en debat en kennismaking met kunst en cultuur.

Muziekverdieping
In de Centrale Bibliotheek is een aparte muziekverdieping met een unieke en omvangrijke muziekcollectie. Deze collectie bestaat uit de eigen muziekbibliotheek, die van het Koninklijk Conservatorium en die van het voormalige Nederlands Muziekinstituut.

Wat doet de gemeente in 2023?

• Vanuit de muziekverdieping vindt programmering plaats die aansluit bij de collectie.

Wijkvestigingen
Wat doet de gemeente in 2023?

• In 2023 onderzoekt de gemeente de mogelijkheden om extra vestigingen te openen, naar aanleiding van de Visie op wijkbibliotheken uit 2022 (RIS311329) . Uitgangspunt: één bibliotheekvestiging per 30.000 inwoners.
• Op basis van het coalitieakkoord 2022-2026 is € 1,6 miljoen per jaar beschikbaar om te investeren in het permanent maken van de nu nog tijdelijke vestiging in Moerwijk en het openen van een volwaardige wijkbibliotheek in Benoordenhout.
• Daarnaast onderzoeken we hoe we ook in Mariahoeve en Spoorwijk op termijn volwaardige bibliotheken kunnen openen.

Taal offensief
Vanuit de gemeente wordt een offensief tegen laaggeletterdheid en taalachterstanden ingezet in samenwerking met onder andere de bibliotheken.

In het Haags Gemeentearchief worden miljoenen documenten verzameld, beheerd, ontsloten en gepresenteerd. Inwoners en onderzoekers kunnen hier de geschiedenis van de stad en de inwoners reconstrueren. Als bijzondere opdracht beheert het archief de historische archieven en collecties van de gemeente Leidschendam-Voorburg en de collectie van het voormalig Nederlands Muziek Instituut.

Wat doet de gemeente in 2023?

• Digitale dienstverlening 

In 2023 ligt de focus van het Haags Gemeentearchief op het verder versterken van de digitale dienstverlening via de website van het gemeentearchief. In de studiezaal in het Atrium van het stadhuis kunnen mensen vervolgens terecht met complexere zoekvragen. De studiezaal wordt anders ingericht om mensen uit te nodigen om hun historische vragen aan het archief te stellen.

• Digitale duurzaamheid

In 2022 is een e-depot in gebruik genomen, in 2023 zullen de eerste digitale collecties daarin worden opgenomen. Naast een technologische oplossing betekent dit een intensivering van een reguliere taak: het digitaal duurzaam beheren en toegankelijk maken van archieven die blijvend bewaard moeten worden.

• Sterkere interactie met de stad

Het Haags Gemeentearchief wil dat de diversiteit van de stad beter te zien is in de collecties en activiteiten van het archief. Prioriteit ligt daarbij op het beter documenteren van de veranderingen die Den Haag afgelopen 70 jaar heeft doorgemaakt. Ook wordt gekeken welke ‘witte vlekken’ de collectie van het Haags Gemeentearchief heeft, waar het gaat om het documenteren van gebeurtenissen, personen, bevolkingsgroepen, organisaties en bedrijven in de stad. Daar waar groepen ondervertegenwoordigd zijn in de collectie, wordt daarop actie ondernomen. Het archief trekt er ook op uit: medio 2022 start #HaagsDNA/Leidschenveen-Ypenburg. Tot en met medio 2023 staat dan het stadsdeel Leidschenveen-Ypenburg een (school)jaar lang in de schijnwerpers, in verband met het twintigjarig bestaan van het stadsdeel.

• Noodzetel voor extra ruimte

De gemeente onderzoekt de mogelijkheden en treft de eerste voorbereidingen om mogelijk in 2023 een verdieping van de ondergrondse Noodzetel geschikt te maken als archiefbewaarplaats. Extra archiefruimte is nodig om te kunnen voldoen aan de wettelijke eisen vanuit de Archiefwet. In de noodzetel komt ook ruimte voor pop.

In 2022 is de Beleidsnota Archeologie 2021-2030 vastgesteld door de gemeenteraad. De beschreven beleidsdoelen worden in 2023 verder uitgewerkt.  

Wat doet de gemeente in 2023?

• Onderzoeken

De gemeente verwacht in 2023 circa 20 vooronderzoeken te doen die mogelijk leiden tot 5 opgravingen. De uitkomsten van de onderzoeken worden uiteraard gepubliceerd. Het gaat vooral om onderzoeken voor de renovatie van het Binnenhof. Verder in 2023: rapportages over de Rotterdamse baan en een project over archeologie in de openbare ruimte in het Molenvlietpark.

• Educatie

Den Haag vindt het belangrijk dat resultaten van archeologisch onderzoek worden teruggegeven aan bewoners en bezoekers van de stad. Daarbij gebruiken we innovatieve technologie zoals 3D-scanners, Virtual Reality, Augmented Reality en sociale media. De website en de Tempel staan centraal. Bij de renovatie van het Binnenhof komt een informatiecentrum over bijzondere archeologische zaken.

Burgerparticipatie blijft van groot belang. Bewoners worden betrokken via lessen op school, leskisten, lezingen, workshops, exposities, publicaties, en open dagen. Ook komen er publieksactiviteiten met de erfgoedpartners: het Haags Gemeentearchief, Monumentenzorg en Welstand, het Haags Historisch Museum, het Museon en Muzee. De samenwerkingen met de bibliotheken is terug te zien in de activiteiten in de historische informatiepunten.

• Depot

De gemeente gaat dit jaar verder met het professionaliseren van het depot. Daarmee wordt de archeologische informatie steeds beter beschikbaar voor een breed publiek.

Cultuurwaarden-onderzoek, kennis delen/uitdragen

Wat doet de gemeente in 2023?

• Post 65 (tijdvak 1965-1990)

In 2023 zijn de resultaten bekend van het onderzoek naar de bouwkunst en stedenbouw uit de periode 1965 1990. De uitkomsten komen in een publicatie in de VOM-reeks. Bij de boekpresentatie komt een tentoonstelling en een symposium.

• Rond 1900

In 2023 wordt het onderzoek naar de architectuur uit de periode rond 1900 (met name de art nouveau) afgerond. De onderzoeksresultaten worden gepresenteerd in een publicatie in de VOM-reeks, een boekpresentatie, een tentoonstelling en een aantal andere activiteiten.

• Publieksgerichte activiteiten

Tijdens de Open Monumentendag zijn elk jaar circa 80 panden open voor het publiek. Er komt een brochure en er zijn extra activiteiten.
In de HIP’s worden een aantal activiteiten georganiseerd. En er worden lesprogramma’s aangeboden voor het primair en voortgezet onderwijs in het kader van het Cultuurmenu. Voor het primair onderwijs komt een nieuwe les voor het nieuwe schooljaar.
Er wordt ook dit jaar weer een bijdrage gedaan aan Thuis in Den Haag, een project van het archief.

• Haags Monumenten Systeem

In 2023 wordt verder gewerkt aan verbetering van het Haags Monumenten Systeem. Dit is nodig omdat het systeem verouderd is en aanpassingen nodig zijn vanwege de Omgevingswet.

Beschermingsvoorstellen

Wat doet de gemeente in 2023?

• Gemeentelijke monumentenlijst

In 2023 is grotendeels duidelijk welke panden op de gemeentelijke monumentenlijst staan. Het gaat om bouwhistorische waardevolle panden, religieuze gebouwen zoals de sacristie en kosterwoningen en funerair erfgoed. Dit jaar is extra aandacht voor panden uit de periode 1850-1940.

Omgevingswet

Wat doet de gemeente in 2023?

• Erfgoedkaarten

De erfgoedkaarten worden uitgebreid. Hierop staan alle relevante cultuur- en erfgoedwaarden. Deze informatie is via Webgis beschikbaar. De kaarten zijn van belang om cultuurhistorie te verankeren in de Omgevingsvisie en het omgevingsplan.

Instandhouding

Wat doet de gemeente in 2023?

• Subsidieregeling

In 2023 is er subsidie voor beschermde muurreclames en een aantal grafmonumenten.

• Financiële ondersteuning

Voor het planmatig onderhoud van rijks- en gemeentelijk beschermde kerken is een subsidie beschikbaar (€ 0,13 mln.). Met financiële steun kan het Oranjehotel blijven bestaan.
Er is een bijdrage voor de bunkerdag, om het erfgoed uit de Tweede Wereldoorlog onder de aandacht te brengen.

Welstand

Wat doet de gemeente in 2023?

• Jaarverslag Monumenten & Welstandscommissie

Volgens de bouwverordening legt de Welstands- en Monumentencommissie jaarlijks verantwoording af. Dat gebeurt het ene jaar via een uitgebreid jaarverslag van de commissie, zoals in 2023. Het andere jaar is er een fietsroutekaart langs plannen uit het vorige jaarverslag. Beide worden eveneens ingezet om promotie te maken voor Welstand.

• Duurzaamheid

Verder werken we aan het soepeler maken van gemeentelijke regels en procedures waar dit kan en nodig is voor bijvoorbeeld zonnepanelen op daken of buitenunits van warmtepompen. Ook voor beschermde stadsgezichten en monumenten worden de regels om het makkelijker te maken om te verduurzamen, rekening houdend met de monumentale waarde geactualiseerd.

• Symposium dakopbouwen

Het jaarverslag staat in 2023 in het teken van dakopbouwen. In Den Haag zijn veel dakopbouwen te zien. Ze hebben grote impact op de stad. Rondom de uitreiking van het jaarverslag komt een symposium.

• Dag van de architectuur

De gemeente zal tijdens de Dag van de Architectuur meer bekendheid geven aan de Welstandscommissie.

• Digitalisering

De gemeente heeft een viewer ontwikkeld. In 2023 krijgt de viewer een update vanwege de Omgevingswet.

• Contributies

Jaarlijkse contributie voor het lidmaatschap van de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit.