Economie

Met de Economische Visie Den Haag+ 2030 is het economisch beleidskader vastgesteld, met de strategische en tactische doelen. In de economische uitvoeringsagenda  2023-2026, worden de  prioriteiten uit het  coalitieakkoord verwerkt. We investeren op basis van het coalitieakkoord in de uitvoering van de agenda € 4,8 mln. incidenteel de komende 4 jaar en € 3,8 mln. structureel per jaar extra. Jaarlijks maken we een voortgangsrapportage. In de voorliggende begroting 2023 zijn de extra middelen -uit praktische overwegingen- evenredig verdeeld over de verschillende beleidsonderdelen

1. Attractieve stad 

 
 Wat zijn de tactische doelen?

• Een aantrekkelijk woon- en leefklimaat scheppen (valt onder programma 6, 9, 10 en 13). 
• Levendigheid en toeristische aantrekkingskracht vergroten. 
• De mobiliteitstransitie realiseren (valt onder programma 12). 

• Het imago versterken. 

De levendigheid en de toeristische aantrekkingskracht vergroten 

Detailhandel 
Detailhandel is belangrijk voor de leefbaarheid van de stad en een belangrijke banenmotor. Om winkelstraten ook op langere termijn aantrekkelijk, relevant en vitaal te houden, stimuleren we de transformatie van (leegstaande etages boven) winkels naar wonen, clustering van winkels, ontmoeten, cultuur of andere functies die zorgen voor levendigheid. Daarnaast gaat het om het toekomstbestendig maken van de retailsector met nieuwe formules en samenwerkingen. Het Actieprogramma Den Haag winkelstad (RIS 307575) is hiervoor de basis. Het Haags Retailpunt ondersteunt winkelgebieden en bedrijveninvesteringszones. Om leegstand tegen te gaan, is er een leegstandsmakelaar die nauw samenwerkt met eigenaren en andere marktpartijen. Voor de uitvoering van het actieprogramma is jaarlijks € 0,9 mln. beschikbaar.

Horeca 
Een bloeiende horecasector levert veel banen op. Het zorgt ook voor levendigheid en vertier in de stad. Conform de Horecavisie (RIS 288645) en het Uitwerkingsplan Horeca Den Haag 2021-2023 (RIS 308634) hebben horecaondernemers (met uitzondering van fastfoodondernemers) in 2023 ruim baan om te bouwen aan een bruisende stad. We willen ons nachtleven stimuleren en leveren in 2023 de Nachtvisie op.

Evenementen 
Evenementen en festivals, groot en klein, dragen bij aan een bruisende en levendige stad. Daarbij richten we ons op een gevarieerd aanbod van evenementen die de stad economische spin-off opleveren en positief bijdragen aan de aantrekkelijkheid van Den Haag. Voor evenementen is structureel € 1,5 mln. beschikbaar voor grootschalige publieksevenementen en voor het Promotiefonds Kleinschalige Publieksevenementen. In 2023 wordt het locatiebeleid geëvalueerd.

Toerisme  
We zetten in op een betere spreiding van toerisme door het jaar en door de stad heen. Den Haag en de twee badplaatsen willen meer bezoekers buiten het hoogseizoen aantrekken. Deze bestedingen zijn belangrijk. Kwaliteitstoerisme is het uitgangspunt, zoals beschreven in de Strategie Toerisme (RIS 302975). Hiervoor is structureel € 0,4 mln. beschikbaar. Daarnaast is er extra aandacht voor toerisme uit de regio. Dit doet we door de zichtbaarheid van evenementen ook buiten Den Haag te vergroten.

Binnenstad 
De binnenstad is belangrijk voor het vestigingsklimaat en tevens een aantrekkelijk gebied voor bewoners en bezoekers. De nieuwe visie voor de binnenstad zal richting geven aan nieuwe uitdagingen, zoals leegstand, het herstel na Corona, online winkelen en concurrentie van Mall of the Netherlands. In 2023 is het zaak om het teruggelopen aantal bezoekers omhoog te krijgen, ondanks de renovatie van het Binnenhof. Ook willen we de leegstand in winkelpanden beperken en de binnenstad verder vernieuwen. Verder werken we aan een sterker aanbod, programmering en uitstraling van het Museumkwartier. Het doel zal duidelijk zijn: zorgen dat de binnenstad aantrekkelijk is met een kwalitatief goed aanbod. Dit doen we samen met ondernemers, vastgoedeigenaren, onderwijs, culturele instellingen en bewoners. Daartoe wordt Bureau Binnenstad ondersteund met € 0,3 mln.
 Congressen 
Investeren in Den Haag als congresstad loont. Tot de coronacrisis leverde elke geïnvesteerde euro € 24 op aan bestedingen in de stad. Om Den Haag als congresstad verder te ontwikkelen, investeert de gemeente structureel € 1,6 mln. per jaar in congressen. Het gaat om € 1,2 mln. voor het The Hague Convention Bureau voor congreswerving en marketing en € 0,4 mln. voor congressubsidies. De congressubsidie wordt gebruikt voor congressen die het profiel versterken van Den Haag als internationale stad van vrede en recht.

Hotels 
De gemeente is terughoudend met nieuwe hotelinitiatieven. Met het nieuwe hotelbeleid (RIS310666) kunnen we de planvoorraad beter beheersen.

Het imago van Den Haag versterken 

Haagse positioneringsstrategie
Bij de uitvoering van de Haagse Positioneringsstrategie wordt advies en ondersteuning vanuit de gemeente geboden aan initiatief(nemers) die zich bezig houden met belangrijke plannen, ontwikkelingen en communicatiemiddelen voor/over de stad. Hiervoor is jaarlijks 0,6 mln beschikbaar. Deze middelen worden gebruikt voor een toolkit, diverse hulmiddelen (b.v. uitlegvideo/-poster), onderzoeken, adviessessies, een bijdrage aan de imagoversterking voor jong talent én een investering in een aanpak die erop gericht is Den Haag meer onder de aandacht te brengen als aantrekkelijke vestigingsplaats. De aanpak is voor een belangrijk deel gericht op het ondersteunen van medewerkers binnen de gemeentelijke organisatie
De ‘Haagse Positioneringsstrategie en Aanpak 2021-2025’ gaat stad en stadhuis helpen ervoor te zorgen dat de eigenheid in het DNA van Den Haag de basis vormt bij het ontwikkelen van de stad, in de communicatie met Hagenaars en in de manier waarop Den Haag zich laat zien aan de buitenwereld.

Toeristische marketing  
Voor de toeristische marketing van de stad via The Hague Marketing Bureau is jaarlijks € 1,8 mln. beschikbaar. Speerpunt is het aantrekken van kwaliteitstoerisme buiten het hoogseizoen.We positioneren Den Haag als stad aan zee, als koninklijke stad en als internationale stad van vrede en recht: dit is ons toeristisch DNA. We richten ons op bezoekers uit omringende landen. 2023 zal in het teken staan van het 125ste geboortejaar van Escher via programmering en citydressing, zoals ook tijdens het Mondriaanjaar.

 2. Veerkrachtige economische structuur 

Wat zijn de tactische doelen?

• Verdiepen van het profiel van Internationale Stad van Vrede en Recht. 
• Verbreden van de economische structuur door andere sectoren gericht te versterken, met name maak en zorg.

• Vernieuwen van de economie door kennis, technologie en innovatie. 
• Opschalen van bedrijven door export, financiering en spin-off te ondersteunen. 

Verdiepen profiel internationale stad van vrede en recht 

Naast het MKB zijn grote bedrijven, de overheidssector, en de vele niet-gouvernementele organisaties en internationale organisaties belangrijk voor de Haagse werkgelegenheid. Onze inzet is om te werken aan bedrijven en instellingen die werkzaam zijn op het terrein van vrede, recht en veiligheid. Den Haag houdt het profiel van een stad waar wordt gewerkt aan een veiliger en rechtvaardiger wereld. En we zijn zuinig op onze tweede positie als meest aantrekkelijke stad voor startups en op ons cluster cybersecurity.

Veiligheid (security)
De gemeente wil het veiligheidscluster verder helpen ontwikkelen. Daarom richt de gemeente zich op innovatieve samenwerking, ontwikkeling van talent, beschikbaarheid van kapitaal en de komst en groei van bedrijven. Hiervoor is € 0,7 mln. beschikbaar. Belangrijke partners zijn Stichting The Hague Security Delta, InnovationQuarter, The Hague Business Agency, de provincie en het Rijk. Met deze partijen organiseert de gemeente de One Conference.

Recht & Overheid (legal & policy)
Met 124.000 banen is het cluster recht & overheid goed voor bijna een derde van de Haagse economie. Veel andere bedrijven en organisaties in Den Haag danken hieraan hun bestaan. De gemeente wil de economische spin-off van dit cluster vergroten.

ImpactCity
Innovatieve bedrijven op het terrein van duurzaamheid blijven we impulsen geven: starters én bedrijven die aan de opvolgende groeifase toe zijn. We denken hierbij aan bedrijven die oplossingen bedenken voor het hergebruik van restmaterialen, het opwekken van schone energie, (schone) stadsdistributie en de ‘wind op zee’-campus op Scheveningen. De gemeente investeert via het Impact Economy-programma in 2023 € 0,8 mln. in de ontwikkeling van een levendige en samenhangende keten van impactbedrijven. Dit zijn bedrijven die goed doen en zaken doen combineren. Met het programma ondersteunen we alle ondernemers in hun zoektocht naar financiering en geven we via het Startup-in-Residence toegang tot gemeente en andere overheden als klant. We richten ons specifiek op ondernemers in de energiesector om de transitie naar de duurzame economie te versnellen, zoals innovatieve bedrijven in de geothermie en aquathermie (als energiebronnen). Met het programma willen we in 2023 weer minimaal 10 bedrijven naar de stad trekken. We doen dit samen met partners die ook streven naar een duurzame Haagse economie.

Internationale stad

In 2023 investeert de gemeente in het behouden, uitbreiden en werven van internationale organisaties die werken aan vrede, recht en veiligheid. Dit doen we door de samenwerking binnen het ecosysteem van vrede en recht te stimuleren. We faciliteren dit via inhoudelijke programmering, activiteiten, congressen en evenementen. Hiervoor werken we nauw samen met The Hague Humanity Hub. Daarnaast investeert de gemeente in het internationale profiel van Den Haag als toonaangevende vestigingsplaats voor internationale organisaties. Dit doen we samen met het ministerie van Buitenlandse Zaken. Denk aan het faciliteren van inkomende en uitgaande bezoeken, gezichtsbepalende deelname aan internationale conferenties, handelsmissies en netwerken. Tot slot versterkt de gemeente de verbinding tussen internationale organisaties en inwoners van de stad. Dat doen we door de kennis en expertise van internationale organisaties beter te ontsluiten en vaker in te zetten voor de stad. Voor deze doelen is € 1,5 mln. beschikbaar.

Verbreden van de economische structuur door het versterken van andere sectoren 

We werken in 2023 samen met de regio aan het verbreden van de economische structuur. Kansen om werkgelegenheid te stimuleren liggen met name in de maakindustrie, zorg en bouw.

Zorg en gezondheid

Om de sector zorg en gezondheid in Den Haag te versterken, is het integrale Sociaal-Economisch Programma Zorgtechnologie in het leven geroepen. Doel: anticiperen op de groeiende zorgvraag en de veranderende arbeidsmarkt in de zorg, zodat meer mensen, ook op MBO-1 niveau in de zorg terecht kunnen en  met gebruikmaking van technologie adequate zorg kan worden verleend, ook in een krimpende arbeidsmarkt. Vanuit economisch perspectief besteden we extra aandacht aan het binnenhalen en begeleiden van startende bedrijven die innoveren op onder andere zorg en denken hierbij aan bedrijven die oplossingen bedenken voor het betaalbaar houden van de zorg.

Maakindustrie 
Versterking van de maaksector biedt kansen aan ondernemers en praktisch opgeleiden. Daarom blijft de gemeente de maakindustrie faciliteren en ontwikkelen. De maakindustrie is een van de sectoren waarmee de Haagse economie verbreed kan worden. In 2023 is er extra aandacht voor Zuidwest, Ypenburg en de Binckhorst. Prioriteit: het ondersteunen van kansrijke initiatieven, het verbeteren van de randvoorwaarden voor maakbedrijven en het ontwikkelen van extra ruimte voor de maaksector, zoals The New Farm of in Zuidwest. We zetten extra in op de circulaire maakindustrie. Een belangrijke troef binnen de maakindustrie van Den Haag is Technology Park Ypenburg. In de voormalig Fokkerfabrieken is een cluster van bedrijven ontstaan die producten ontwikkelen met lichtgewicht materialen. Deze bedrijven groeien flink. Daarnaast is er veel interesse van bedrijven die zich hier willen vestigen. In 2023 investeert de gemeente in de programmering en de ontwikkeling van deze campus. Ook zorgen we dat Technology Park Ypenburg ruimtelijk kan doorgroeien.

Vernieuwen van de economie door kennis, technologie en innovatie 

IT & Tech
Met Den Haag als kennisstad zetten we in op het verbinden van wetenschap en technologie. Zowel met universiteiten als met het MBO-praktijkonderwijs. Technologie en innovatie zijn belangrijke aanjagers voor de ontwikkeling van alle economische sectoren. Het doel is om het IT en het tech-ecosysteem in de stad te versterken. The Hague Tech en de Yes!Delft vestiging in Den Haag blijven we ondersteunen en met hen en de Haagse opleidingsinstituten worden (bij)scholingsmogelijkheden uitgebreid. Datagerelateerde technologie en kunstmatige intelligentie bieden economische groeikansen. In 2023 werken we met TU Delft, TNO en anderen aan het aantrekken van Europese financiering, meer scholing, meer geschoolde werknemers en innovatieprojecten. In totaal is hiervoor € 0,5 mln. per jaar beschikbaar. 

Resilient The Hague 
Ontwikkelingen zoals een pandemie, klimaatverandering, stedelijke groei, digitalisering en globalisering plaatsen steden wereldwijd voor grote uitdagingen. Den Haag is hierop geen uitzondering. Met het programma Resilient The Hague wil de gemeente de capaciteit van de stad vergroten om veerkrachtig met deze uitdagingen om te gaan. Anders gezegd: het programma initieert, steunt, coördineert en etaleert initiatieven die bijdragen aan de veerkracht van Den Haag. Het programma werkt hiervoor samen met bewoners, bedrijven, maatschappelijke instellingen, kennisinstituten en internationale organisaties.

Den Haag is actief lid van het internationale Resilient Cities netwerk. Deze steden delen hun kennis en ervaring op het vlak van stedelijke veerkracht met elkaar. De Haagse Resilience Strategie (RIS 302023) en het Monitoringsrapport (RIS 309463 ) geven richting aan dit programma, dat alle beleidsterreinen beslaat. Voorbeelden van initiatieven zijn de projecten het Resilience Streetlab in de Noorderbeekdwarsstraat en de ontwikkeling van een informatieplatform dat crisisscenario’s simuleert en afhankelijkheden tussen verschillende onderdelen van de vitale infrastructuur in beeld brengt.Voor de gascrisis is er een dienst- en themaoverstijgend rapport opgesteld gericht op vroegsignalering van mogelijke bedreigingen. Aan de hand hiervan is er een concernbrede taskforce in werking gesteld. De Resiliencestrategie wordt in 2023 herijkt en richt zich op vroegsignalering, monitoring en het gebruik van scenario’s om handelingsperspectieven te bieden en de stad voor te bereiden op de toekomst. Hierbij wordt ook gekeken/geadviseerd over de veerkracht van de gemeentelijke organisatie.

Programma Digitaal Veilig Den Haag
De digitale veiligheid van de stad is een snelgroeiende uitdaging met grote risico's voor maatschappelijke ontwrichting. Den Haag heeft hierin een uniek risicoprofiel. Om de digitale veiligheid van mensen en organisaties in de stad te verhogen wordt gestart met de uitvoering van de agenda Digitaal Veilig Den Haag. We beginnen met de verdere uitwerking van het risicoprofiel, de samenwerking met internationale organisaties en ngo's, verdere netwerkvorming en versterking voor de lokaal vitale processen en een grootschalige cybercrisisoefening. Voor dit programma is deze collegeperiode €1 mln. beschikbaar op programma 4 Openbare Orde en Veiligheid.

Opschalen van bedrijvigheid door export, financiering en spin-off te ondersteunen 

InnovationQuarter 
De gemeente Den Haag is één van de publieke partners in deze regionale ontwikkelingsmaatschappij voor Zuid-Holland. Voor de algemene exploitatie van deze organisatie is voor het boekjaar 2023 maximaal een bedrag van € 0,6 miljoen beschikbaar vanuit de gemeente Den Haag als begrotingssubsidie. Hierbij past een begrotingssubsidie in de vorm van een boekjaarsubsidie dat verstrekt wordt voor structurele activiteiten en bedrijfsvoering van ROM IQ. Hiermee wordt de doelstelling van ROM IQ, ‘het stimuleren van de economische ontwikkeling in de regio Zuid-Holland en het versterken van de positie en de internationale concurrentiekracht van Zuid-Holland en Nederland’ in brede zin ondersteund vanuit de gemeente Den Haag. Een deel van de activiteiten van ROM IQ slaan neer op de regio Den Haag, waarin zij een belangrijke rol speelt in de campussen en ecosystemen. ROM IQ is overigens de enige partij die deze activiteiten in de regio Zuid-Holland uitvoert en wordt mede gefinancierd door MinEZK, provincie Zuid-Holland en meerdere Zuid-Hollandse gemeenten en universiteiten. Overigens worden de taken en activiteiten van ROM IQ in 2023 in de paragraaf Verbonden Partijen gerapporteerd en nader toegelicht.

Kansen voor West 

De 3 hoofdthema’s van Kansen voor West III zijn: innovatie, klimaat en duurzame stedelijke ontwikkeling. Projecten krijgen begeleiding bij het aanvragen van subsidie. Als de subsidiebeschikking binnen is, helpen we de projecten om de administratie Europaproof in te richten. Hiervoor is jaarlijks € 0,6 mln. beschikbaar. 
Daarnaast wordt in 2023 het programma Kansen voor West II afgerekend.

3. Excellent ondernemingsklimaat 

Wat zijn de tactische doelen?

• Een goede en snelle dienstverlening bieden aan ondernemers. 
• Het mkb voorbereiden op de uitdagingen van de toekomst. 
• Bestaande (internationale) bedrijven en instellingen versterken en nieuwe aantrekken. 
• Talentontwikkeling: werken aan een vaardige en talentvolle stad. 

Goede en snelle dienstverlening voor ondernemers 

Ondernemersportaal
De matige waardering van de gemeentelijke dienstverlening aan het MKB betekent werk aan de winkel. Onze dienstverlening aan ondernemers heeft in coronatijd een impuls gekregen, onder meer via het Ondernemersportaal waar het Haagse MKB met vragen terecht kan. We verbeteren de gemeentebrede dienstverlening aan ondernemers, middels een programma-overstijgende aanpak met als doel informatie beter te ontsluiten en (vergunning)processen logischer en sneller in te richten. We verbeteren de bezetting van het Ondernemersportaal. Door contact te houden met de ondernemers in de stad, kan de gemeente inspelen op hun behoeften. In 2023 gaat de gemeente verder met de netwerkevents voor ondernemers, zoals Den Haag Onderneemt! En het Miljoenenontbijt. We handhaven de bedrijfscontactfunctionarissen zodat (MKB-)ondernemers in wijken een direct en persoonlijk aanspreekpunt hebben waar ze terecht kunnen voor hun vragen.

Bedrijveninvesteringszones

In een bedrijveninvesteringszone (BIZ) investeren ondernemers samen in de kwaliteit van hun bedrijfsomgeving, bijvoorbeeld een winkelgebied of een bedrijventerrein. De gemeente int de belasting hiervoor en verleent dit bedrag (totaal circa € 1,4 mln.) weer als subsidie aan de BIZ. De gemeente gaat in 2023 door met het stimuleren van bedrijveninvesteringszones in winkelgebieden en op de bedrijventerreinen.

Het midden- en kleinbedrijf voorbereiden op de toekomst 

We hebben oog voor de gevolgen van de coronacrisis voor het MKB. De economie moet kunnen inspelen op opgaven als digitalisering, inflatie, vergrijzing, technologische vernieuwing en de zorg om het klimaat.

Verduurzaming MKB
Niet alleen biedt de energietransitie kansen en werkgelegenheid voor Haagse bedrijven, in deze tijd van hoge gasprijzen is het ook belangrijk dat het MKB wordt ondersteund in de verduurzaming. De gemeente helpt bedrijven - zoals horeca en winkels - en bedrijventerreinen met het verduurzamen van hun bedrijfspand en bedrijfsvoering. Dat doen we via de BIZ-zen, ondernemersverenigingen, de bedrijfscontactfunctionarissen en het Ondernemersportaal. Ook in 2023 gaan we hiermee door. We bieden onder andere gratis energie- en dakscans aan. Na de energiescan ontvangen ondernemers een op maat gemaakt advies met mogelijke besparingsmaatregelen. In het vierde kwartaal van 2022 start een collectief inkooptraject voor het Haagse MKB waardoor ondernemers eenvoudig o.a. (hybride) warmtepompen en LED- verlichting kunnen aanschaffen. Ook duurzame terrasverwarmers maken onderdeel uit van het aanbod. Eind vierde kwartaal stelt de gemeente een subsidieregeling open tot en met eind 2023 voor MKB-bedrijven om hun pand te isoleren.

Bedrijven en instellingen binnenhalen en versterken 

Strategisch accountmanagement
Het strategisch accountmanagement richt zich ook in 2023 op het behouden en stimuleren van werkgelegenheid in Den Haag. Met de grootste werkgevers en grootste groeiers in de stad onderhouden we een intensieve relatie. Het is belangrijk deze bedrijven aan de stad te blijven binden. Ook omdat deze bedrijven voor meerdere beleidsterreinen in de stad belangrijk zijn. Aan deze activiteit is geen specifiek uitvoeringsbudget gekoppeld.

Acquisitie
Met acquisitiebeleid worden buitenlandse bedrijven aangetrokken die de prominente Haagse economische sectoren versterken. The Hague Business Agency (THBA) krijgt hiervoor in 2023 een bijdrage van € 1,0 mln. van de gemeente. Daarmee richt THBA zich op het aantrekken van internationale bedrijven, internationale hoofdkantoren en non-gouvernementele organisaties. THBA werkt op het gebied van acquisitie samen met InnovationQuarter. Den Haag houdt het profiel van een stad waar wordt gewerkt aan een veiliger en rechtvaardiger wereld. We verwelkomen graag  grote bedrijven en instellingen die bij dit profiel passen. We blijven huisvesting voor internationale organisaties faciliteren, waarbij een veilige werkomgeving voor vele van deze organisaties een voorwaarde is. We besteden extra aandacht aan het binnenhalen en begeleiden van startende bedrijven die innoveren op onder andere zorg en duurzaamheid.

Werken aan talentontwikkeling 

Voor vestiging, ontwikkeling en groei van bedrijven is voldoende en gekwalificeerd personeel een voorwaarde. Daarom is het zo belangrijk dat jonge mensen geschoold worden en blijven, vooral voor de banen van de toekomst en dat talent voor de regio aangetrokken en behouden blijft. Het heeft onze hoogste prioriteit om in de driehoek arbeidsmarkt, bedrijfsleven en opleidingen te werken aan betere aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. We stimuleren de samenwerking in de regio tussen scholen en bedrijfsleven. Soms is ook internationaal talent nodig. Den Haag participeert in de regio Zuid-Holland in de zogenoemde Human Capital Agenda. Een van de doelen van de Human Capital Agenda is het aantrekken van 1.000 extra internationale talenten.

4. Voldoende ruimte in aantrekkelijke werkmilieus 

Wat zijn de tactische doelen?

• Bedrijfshuisvesting behouden, vernieuwen en uitbreiden. 
• Versterken van de Internationale Zone en ontwikkelen van de Haagse kustzone. 
• Vastgoeddynamiek bevorderen door marktontwikkeling te stimuleren. 

• Het Central Innovation District ontwikkelen als het economische topmilieu van Den Haag. 

Bedrijfshuisvesting behouden, vernieuwen en uitbreiden 

Kleinschalige bedrijfsruimte 
Er is een tekort aan betaalbare bedrijfsruimte voor mkb-ondernemers in de stad, zo is extra gebleken uit de Urgentiebrief Bedrijfshuisvesting (RIS311819). Doel van het Actieprogramma kleinschalige bedrijfsruimte (RIS297199) is 50.000 m² betaalbare kleinschalige bedrijfsruimte toevoegen aan de stad. Hiervoor is incidenteel € 1,1 mln. voor 2023. We maken een uitvoeringsprogramma bedrijfsruimte waarbij het convenant met de Stichting Bedrijventerreinen Haaglanden wordt betrokken. Het doel is om in samenspraak met corporaties, bedrijven en anderen betrokkenen (betaalbare) ruimte te maken voor (nieuwe) bedrijven of voor andere al dan niet tijdelijke bestemmingen.

Bedrijventerreinen  
Ook op bedrijventerreinen is een tekort aan geschikte ruimte. De Bedrijfshuisvestingstrategie (RIS303177) gaat over het vernieuwen, intensiveren en verduurzamen van de 9 binnenstedelijke bedrijventerreinen. Doel is om tienduizenden extra vierkante meters bedrijfsruimte toe te voegen en de kansen van verduurzaming te benutten. Regionale samenwerking vindt plaats in Business Park Haaglanden en binnen de MRDH. Speciale aandacht in 2023: het gebied ‘prioriteit werken’ op de Binckhorst. We sturen op de ontwikkelingen in de Binckhorst met oog voor ruimte voor nieuwe en bestaande bedrijvigheid. Tevens werken we aan de uitbreiding van bedrijventerreinen bij de Westvlietweg en de Gavikavel.

Zuidwest 

Met het programma Zuidwest op z’n best (RIS 306942) werkt de gemeente aan een integrale aanpak voor Zuidwest. Kern van deze aanpak: voldoende werkgelegenheid binnen bereik van Zuidwest. Hiervoor smeden we allianties met bewoners en met partners van binnen en buiten Zuidwest. Nieuwe bedrijfsruimte is onderdeel van de Regiodeal Zuidwest. Het streven is om de komende 4 jaar 3.000 tot 6.000 m2 bedrijfsruimte te realiseren. We gebruiken hiervoor een deel van het budget voor het Actieprogramma kleinschalige bedrijfsruimte.
 
Versterken van de Internationale Zone en ontwikkelen van de Haagse kustzone 

In 2023 gaan we verder met acties om de Haagse kustzone te ontwikkelen. Het gaat om projecten die de haven, de badplaatsen en het strand versterken. Het is een totaalprogramma gericht op het nog niet benutte potentieel aan de kust. Denk aan het profiteren van de haven als uniek maritiem werkmilieu, de toename aan economische activiteiten op zee, het gebruik van de zee als proeftuin, de versterking van het vestigingsklimaat in een bredere kuststrook en het aantrekken van zakelijke bezoekers. Zoals in het Havenconvenant overeengekomen, maken we een toekomstvisie voor de haven, waarbij economische waarde de basis vormt. We willen huisvesting voor internationale organisaties blijven faciliteren, waarbij een veilige werkomgeving voor vele van deze organisaties een voorwaarde is. De Internationale Zone dient daarbij als voornaamste zoekgebied.

Het Central Innovation District (CID) ontwikkelen als het economisch topmilieu van Den Haag

Kantoren 
Het kantorenmilieu en het aanbod op toplocaties moet verbeteren. Momenteel is er nauwelijks passend aanbod en onvoldoende nieuwe kantoren in ontwikkeling. Hiervoor is een urgentieprogramma voor kantoren (RIS 300807) vastgesteld. We blijven dit programma beschouwen in het licht van actuele ontwikkelingen (post-corona-effecten). Het uitvoeren van dit urgentieprogramma is noodzakelijk voor bedrijven die zich in Den Haag willen vestigen. Het plan gaat over het creëren van kwalitatief hoogwaardige kantoormeters in de buurt van stations in het CID. We houden oog voor een strakke sturing op de realisatie van meer kwalitatieve kantoren in het CID.

Bedrijfsverzamelgebouwen en campusontwikkeling

Op diverse plekken in Den Haag investeert de gemeente in gemeenschappelijke locaties om startende en snelgroeiende bedrijven te huisvesten en betaalbare en inspirerende ruimte te bieden. Hier kunnen leren, werken en innoveren in samenhang plaatsvinden. We reserveren in de gebiedsontwikkelingen in het CID voldoende ruimte voor kantoren en bedrijven.

Vastgoeddynamiek bevorderen door marktontwikkeling te stimuleren 

Fonds Ruimte en Economie Den Haag  (FRED)
FRED helpt Haagse ondernemers met een passende financiering voor de (her)ontwikkeling van kleinschalige bedrijfsruimtes. Op basis van haar investeringsstrategie verstrekt FRED financieringen aan Haagse ondernemers die niet door de markt worden opgepakt. Hiermee draagt het fonds bij aan de ambitie om meer kleinschalige en startende ondernemers in Den Haag te vestigen. Oorspronkelijk zit er € 14,3 mln. in het fonds. Dit wordt beheerd door een onafhankelijke fondsmanager. Het aandeel van de gemeente Den Haag is € 7,7 mln. Hiervan moet € 3,6 mln. in 2023, gelijktijdig met de Europese middelen, nog worden verantwoord.

Beheer- en exploitatiemaatschappij
We ontwikkelen een voorstel voor de oprichting van een gemeentelijke beheer- en exploitatiemaatschappij voor de ontwikkeling en het beheer van (betaalbare) bedrijfsruimte, daar waar hier door de markt niet of onvoldoende in wordt voorzien.

Regionale bedrijfschappen

Bedrijfschappen 
Met het ontwikkelen en exploiteren van bedrijventerreinen stimuleert de gemeente de werkgelegenheid in de Haagse regio. De gemeente participeert daarom in 2 gemeenschappelijke regelingen: Bedrijvenschap Harnaschpolder en Industrieschap de Plaspolder. Inhoudelijk is de gemeente betrokken bij de stichting Businesspark Haaglanden. Voor elk van deze organisaties is een gemeentelijke procesmanager die bestuursvergaderingen voorbereidt en het college adviseert. De gemeente detacheert ook medewerkers bij de schappen. De lasten en baten voor dit product bestaan vooral uit personeelslasten en personeelsvergoedingen. De inhoudelijke ontwikkelingen worden toegelicht in de paragraaf verbonden partijen.

Bedrijfschappen 
Met het ontwikkelen en exploiteren van bedrijventerreinen stimuleert de gemeente de werkgelegenheid in de Haagse regio. De gemeente participeert daarom in 2 gemeenschappelijke regelingen: Bedrijvenschap Harnaschpolder en Industrieschap de Plaspolder. Inhoudelijk is de gemeente betrokken bij de stichting Businesspark Haaglanden. Voor elk van deze organisaties is een gemeentelijke procesmanager die bestuursvergaderingen voorbereidt en het college adviseert. De gemeente detacheert ook medewerkers bij de schappen. De lasten en baten voor dit product bestaan vooral uit personeelslasten en personeelsvergoedingen. De inhoudelijke ontwikkelingen worden toegelicht in de paragraaf verbonden partijen.