Werk en inkomen

Dit programma gaat over werk, inkomen en minima- en schuldenbeleid en over inburgering.
Werk gaat over alle instrumenten en middelen om Hagenaars die vallen onder de Participatiewet te helpen aan werk of school. In de gevallen waar werk niet mogelijk is, helpt de gemeente mensen met andere vormen van participatie, zoals in de wet bedoeld.

Inkomen bevat de instrumenten en middelen om Hagenaars die vallen onder de Participatiewet rechtmatig te voorzien van een bijstandsuitkering of loonkostensubsidie.

Het minima- en schuldenbeleid helpt Hagenaars met een minimuminkomen om actief mee te doen in de samenleving. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar kinderen. De insteek is om schulden zoveel mogelijk te voorkomen of om deze snel en integraal op te lossen.  

Speerpunten voor 2023:

Werk:

1. De gemeente draagt bij aan een inclusieve arbeidsmarkt waar iedereen gelijke ontwikkel- en werkkansen krijgt. Dat doen we met een integrale en persoonlijke aanpak.  
2. Onze dienstverlening sluit aan bij de ontwikkelbehoefte van mensen. We bieden bijstandsgerechtigden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt duurzaam perspectief waarbij het doel (uiteindelijk) betaald werk kan zijn, maar ook maatschappelijke participatie of persoonlijke ontwikkeling. Met bijvoorbeeld de inzet van loonkostensubsidie verlagen we de stap voor mensen naar werk.
3. De gemeente helpt zoveel mogelijk Haagse werkzoekenden aan het werk via social return. Dit houdt in dat we bij grotere (inkoop-)opdrachten en subsidies de leveranciers verplichten minimaal 5% van het totaalbedrag te besteden aan het – direct of indirect - aan het werk helpen van werkzoekenden met een kwetsbare positie.
4. We bieden beschut werk aan personen die dat nodig hebben. Deze medewerkers kunnen rekenen op ondersteuning en begeleiding, met zorg en aandacht voor duurzame inzetbaarheid en vitaliteit.
5. Voor mensen die (nog) niet bij een werkgever aan de slag kunnen, bieden we werk- en ontwikkelplekken in een beschermde omgeving.
6. In het streven naar een inclusieve arbeidsmarkt stimuleert de gemeente werkgevers om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. Hieronder vallen ook leerlingen van het praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs, die we direct vanuit school naar werk begeleiden. Als werkgever werkt de gemeente ook zelf aan inclusief werkgeverschap.

Inkomen:

7. Iedereen die in Den Haag recht heeft op een bijstandsuitkering, moet van dat recht gebruik kunnen maken.  
8. Wie in Den Haag een bijstandsuitkering aanvraagt, kan rekenen op een toegankelijk aanvraagproces en tijdige afhandeling van de aanvraag, waarbij we inzetten op maatwerk om onze inwoners maximaal te ondersteunen.  We zorgen voor rechtmatigheid van de bijstand en zetten in op het voorkomen van fraude.
9. We zijn verantwoordelijk dat de uitvoering van de Participatiewet volgens menselijke maat gebeurt.

 Minima- en schuldenbeleid:

10. In 2023 verwachten we meer vraag naar armoedevoorzieningen door de stijgende prijzen en achterblijvende inkomensontwikkelingen. De coronaperiode en de gevolgen van de oorlog in Oekraïne op o.a., stijgende de energieprijzen zorgen dat steeds meer mensen financieel in de knel komen. In 2023 is ons doel om tijdig te voldoen aan deze gestegen vraag. Vanuit het coalitieakkoord omarmen we de opdracht om het bereik van onze regelingen te vergroten. Het armoedebeleid zorgt dat de bestaanszekerheid gewaarborgd is, er oog is voor individuele behoeften en perspectief op de lange termijn wordt geboden. Hierbij is het belangrijk dat ook de armoederegelingen toegankelijk en bereikbaar zijn.
11. We onderhouden, samen met vaste-lasten-leveranciers en verhuurders, een systeem van vroegsignalering om te voorkomen dat betalingsachterstanden oplopen en problematische schulden worden.
12. We zorgen dat het schuldregelen snel en efficiënt gaat door collectief schuldregelen via het schuldenknooppunt, inzetten op saneringskredieten en andere technologische innovaties. Zo komt er meer ruimte voor coaching en begeleiding.
13. We betrekken maatschappelijke partners, bijvoorbeeld via Geldzaken070 en Schuldenlab070, bij het aanpakken van armoede en schulden. We versterken het maatschappelijk middenveld en de rol van vrijwilligers en ervaringsdeskundigen.
14. Het aantal gezinnen met kinderen dat in armoede leeft, neemt toe. De verwachting is dat de problemen de komende tijd groter worden en dat kinderen het daardoor nog moeilijker krijgen. We trekken daarom extra geld uit voor armoedevoorzieningen voor gezinnen met kinderen met een inkomen tussen 130 en 150 procent van het wettelijk bestaansminimum. We trekken hier eenmalig € 2 miljoen voor uit in 2023
15. Inburgering: In 2023 ondersteunen we inburgeraars bij het meedoen in de Haagse samenleving.

Wat gaan we doen en wat mag het kosten?

Gebiedsgericht en integraal werken
Verschillende vormen van dienstverlening worden dicht bij de Haagse inwoners aangeboden, denk bijvoorbeeld aan de verschillende locaties van Helpdesk Geldzaken, Jongerenpunt070 en de Sociaal Raadslieden. We verkennen hoe we verder vorm kunnen geven aan gebiedsgericht werken waarbij we meer onderdelen van onze dienstverlening dichter bij de inwoners brengen. We vinden het belangrijk dat onze dienstverlening laagdrempelig beschikbaar is voor iedereen die dit nodig heeft. En kijken hierbij als eerste naar wat vanuit de verschillende gebieden in stad nodig is op de thema’s werk en participatie, inkomen, armoede en schulden.

Ook het integraal samenwerken met andere diensten en partners binnen en buiten het sociaal domein ontwikkelen we vanaf 2023 verder. Waar mogelijk implementeren we dit, zodat de dienstverlening voor de inwoners in de stadsdelen en wijken wordt verbeterd. We zijn aangesloten bij de programma’s Wijkagenda, Prioritaire gebieden en Zuidwest waarbinnen verschillende maatschappelijke opgaven in samenhang worden opgepakt.

Goede en passende dienstverlening
De gemeente wil met goede en passende dienstverlening zo goed mogelijk inspelen op de behoeften van de Haagse inwoners. We willen weten hoe Haagse inwoners onze dienstverlening ervaren: voelen zij zich echt geholpen? De leefwereld en het perspectief van de inwoner staan centraal. Zo willen we onze dienstverlening verbeteren en de ruimte benutten die de Participatiewet biedt. Om dit perspectief te zien gebruiken we verschillende methoden zoals het klanttevredenheidsonderzoek, de klantreis (de ‘reis’ die een inwoner maakt nadat hij een (levens)gebeurtenis meemaakt en waarbij hij een vraag heeft aan de gemeente. Daarbij wordt gevisualiseerd wat de inwoner allemaal ervaart rondom het de (fysieke) contactmomenten met de gemeente.) en de feedbackloop (een deel van de inwoners wordt gevraagd feedback te geven op hoe onze dienstverlening wordt ervaren. Aan de hand van de bevindingen kunnen we de dienstverlening aanpassen. Ook maken we gebruik van de signalen die burgers afgeven in klachten en bezwaarschriften om te leren en kwaliteit te verbeteren. Zo willen we ervoor zorgen dat onze inwoners vertrouwen hebben in onze dienstverlening.

Omdat onze dienstverlening nog niet altijd als goed en passend wordt ervaren, vraagt dit om een voortdurende ontwikkeling zodat we zo goed mogelijk inspelen op de behoeften van de Haagse inwoners. We kijken hoe we hen zo gericht mogelijk kunnen ondersteunen in hun zoektocht naar werk en het oplossen van problemen op het vlak van bestaanszekerheid. We trainen onszelf continu in het verbeteren van onze vaardigheden zodat we de inwoners beter kunnen helpen. We pakken begeleiding en ondersteuning methodisch aan.

Een prettige bejegening

Elke Haagse inwoner diemet vragen over werk en inkomen bij de gemeente aanklopt, mag een klantervaring verwachten die zich kenmerkt door een welkom gevoel, de menselijke maat, duidelijke communicatie, gemakkelijke, oplossingsgerichte en betrouwbare hulp en ondersteuning. Op basis van verschillende klantsignalen monitoren we hoe de Haagse inwoner onze bejegening ervaart en gebruiken dit als input voor een nieuwe verbeterslag.Onder klantsignalen verstaan we alle gevraagde en ongevraagde feedback van de Haagse inwoners over onze dienstverlening. De gevraagde klantsignalen halen we actief op, de ongevraagde klantsignalen worden gevormd door klachten, bezwaarschriften en spontane meldingen van inwoners.

Meer doen met data
De gemeente beschikt over veel gegevens (data), zoals bijvoorbeeld de feedback die we ophalen bij de Haagse inwoners over onze dienstverlening. We maken gebruik van data bijvoorbeeld in de samenwerking met het CBS in de Armoedemonitor en de Bijstandsmonitor.

Voor de inwoners is het belangrijk te weten dat gegevens bij ons veilig zijn. We gaan zorgvuldig metpersoons- en persoonlijke gegevens om en houden ons aan de privacy wet- en regelgeving. Ook zijn we scherp op de risico’s van werken met algoritmen. De aansluiting bij het Urban Data Centre maakt het mogelijk om het data-gedreven werken verder te introduceren. We benutten op een juiste manier de beschikbare data en kunnen beslissingen baseren op beschikbare feiten en cijfers.

Interne beheersing op orde

In 2023 werken we verder aan een betere interne beheersing. Dit loopt langs drie lijnen: processen, risicomanagement en doorontwikkeling van de interne auditfunctie.

De werkzaamheden zijn al eerder gestart en worden vervolgd in 2023. Door een goed beheers- en risicomanagement worden de (financiële) risico’s tijdig onderkend en aangepakt zodat de organisatie recht- en doelmatig handelen kan aantonen.

Digitalisering

SZW Dienstverlening: Welkom, duidelijk en gemakkelijk, oplossingsgericht en betrouwbaar
De gemeente wil inwoners de gelegenheid geven om meer via de digitale weg contact te zoeken. Voor inwoners minder digitaal vaardig zijn, blijft telefonisch of persoonlijk contact gewoon mogelijk. Door processen te digitaliseren, strevenwe als gemeentenaar slimmer en efficiënter werken. Zo blijft er meer tijd over voor hulp aan mensen die minder of niet digitaal vaardig zijn of liever persoonlijk contact opnemen. Digitalisering is geen doel op zich, de dienstverlening moet hierdoor beter worden. Telefonisch of persoonlijk contact blijft altijd mogelijk. Het uitgangspunt is: standaard waar dat kan, maatwerk waar het nodig is.

Toegang en regie over eigen gegevens
We vinden het belangrijk dat we inwoners meer regie geven over de gegevens die zij met de gemeente uitwisselen. Ook gaan we informatie logischer organiseren. Hierdoor ontstaat een completer beeld van inwoners die zich melden voor een uitkering of hulp bij werk. Het verbeteren van de digitale dienstverlening voor Werk, Participatie en Inkomen bevordert een samenhangende manier van werken van de verschillende SZW-domeinen. Gevolg: het maakt niet uit hoe een burger bij ons binnenkomt, de dienstverlening voelt als een logisch geheel.

In 2022 is gestart met de digitalisering van Inkomensprocessen, zoals de Ooievaarspas en Bijzondere Bijstand. De producten worden aangeboden in de Mijndenhaag-omgeving. Naast het integrale productaanbod kan de burger de status volgen van de aanvraag en heeft toegang tot eigen gegevens en dossier. In 2023 breidt de gemeente het digitale productaanbod verder uit. Denk aan de aanvraag van levensonderhoud (bijstand) en het Bbz (bijstandsbesluit zelfstandigen). Aanvraagformulieren worden toegankelijker gemaakt en gevuld met de informatie die de gemeente vanuit brongegevens al heeft.

Het klantregistratiesysteem voor Werk en Participatie vervangen we in 2023 door een klantvolgsysteem waarbij de Haagse inwoner in de Mijndenhaag-omgeving toegang heeft tot het eigen dossier.
De inwoner kan hier de laatste versie van het eigen perspectiefplan inzien, waarin de doelen en stappen staan voor de komende maanden. Bijvoorbeeld als het gaat om zoeken naar vrijwilligerswerk of het vinden van werk. De inwoner kan ook op het plan reageren en activiteiten afhandelen. De inwoners die niet of minder digitaal vaardig zijn, kunnen voor hulp bij (aan)vragen terecht bij de A&I-balies, bij de locaties van Helpdesk Geldzaken en bij de ServicepuntenXL.

1. Re-integratie- & participatievoorzieningen

Cluster 1.a. Werkgelegenheidsprojecten, re-integratie en participatievoorzieningen

*Met ingang van het begrotingsjaar 2023 is de doelstelling gerelateerd aan de in- en doorstroom. Dat verklaart de aangepaste effectindicator.
**Deze cijfers zijn exclusief 1.600 extra mensen die we aan het werk gaan helpen met loonkostensubsidie zoals aangegeven in het coalitieakkoord 2022-2026.   

Ontwikkelingen
Begin 2022 werden de maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan afgebouwd. De steunmaatregelen werden ook afgebouwd. De krapte op de arbeidsmarkt nam verder toe. Dat zijn belemmeringen voor het realiseren van economische groei. De stijgende energieprijzen waren een eerste signaal van mogelijke stagnatie. Met de invasie van Oekraïne door Rusland namen de zorgen hierover toe.

Het arbeidsmarktbeleid van het Rijk is in ontwikkeling. De regionale samenwerking wordt steeds verder gestimuleerd. De Participatiewet en andere wetten worden per 1 januari 2023 aangepast om de positie van arbeidsbeperkten op de arbeidsmarkt te verbeteren (Breed Offensief).

Wat willen we bereiken?
In Den Haag werken we aan een inclusieve arbeidsmarkt waar iedereen gelijke ontwikkel- en werkkansen krijgt. Dat betekent dat iedereen naar vermogen mee moet kunnen doen in de samenleving. In eerste instantie via werk of waar dat niet kan (tijdelijk) op een andere manier. Denk bij dit laatste bijvoorbeeld aan een participatie-aanbod, met dagbesteding of vrijwilligerswerk.

Het aantal mensen dat vanuit de bijstand aan het werk wordt geholpen is van een groot aantal factoren afhankelijk. In de eerste plaats is dat de vraag van werkgevers (omvang en aard). In de tweede plaats ook van het aantal mensen dat een beroep doet op bijstand en dat hulp nodig heeft bij het vinden van werk. In de derde plaats van de mate waarin daarbij ondersteuning van Den Haag Werkt nodig is en wordt ingezet.
We willen beter kunnen sturen op de benodigde inzet van middelen en het verwachte resultaat. Daarom werken we aan een systematiek waarmee we op basis van deze factoren een betere voorspelling kunnen doen. Zo kunnen we vooraf aangeven welke stappen kandidaten binnen Den Haag Werkt zetten en tot welke resultaten dat leidt (verbetering inzetbaarheid, uitstroom naar werk etc.). Deze manier van werken ontwikkelen en verbeteren we stapsgewijs. Voor nu is het beeld als volgt.

Voor 2023 verwachten we een instroom van 4.000 kandidaten bij Den Haag Werkt als de conjunctuur gunstig blijft. De instroom van kandidaten is significant lager dan de vorige bestuursperiode. Als de economie minder groeit en de werkloosheid toeneemt houden we rekening met een instroom van 5.000 kandidaten waarvan een groter deel met een korte afstand tot de arbeidsmarkt.

Het aantal mensen dat in 2023 uitstroomt naar werk is voor een groot deel afhankelijk van het aantal mensen dat begin 2023 al een traject heeft bij Den Haag Werkt.

Op basis van de huidige ervaringen over de werking van onze aanpak is de verwachting dat 2.200 a 2.400 mensen uit de uitkering stromen naar werk of school. Daarbovenop worden er voor de gehele coalitieperiode nog 1.600 mensen extra met loonkostensubsidie aan het werk geholpen. Ook helpen we circa 1.000 mensen naar school of werk zonder dat ze uitstromen uit de bijstand. Het gaat om kwetsbare jongeren die nog geen uitkering ontvangen en mensen die parttime gaan werken.

Wat gaan we daarvoor doen?

• In de preventie-fase voorkomen we dat mensen een beroep moeten doen op een uitkering, bijv. via het Jongerenpunt070 en de samenwerking met de Pro/VSO-scholen.
• Via het concept methodische kandidaatontwikkeling bieden we mensen op basis van hun talenten en motivatie een traject aan dat de werkkans vergroot. Dat betekent dat we met elke kandidaat een haalbaar perspectief vaststellen en aangeven op welke wijze eventuele belemmeringen worden aangepakt. De trajecten richting werk bieden we zoveel mogelijk aan in samenwerking met werkgevers. Daarbij combineren we scholing, laten opdoen van werkervaring en het bieden van begeleiding. Voor mensen die het (nog) niet redden op de reguliere arbeidsmarkt bieden we een passende werkplek (zie beschut werk en WSW).
• We brengen beter in beeld hoe kandidaten zich tijdens dit proces ontwikkelen.
• We bouwen verder aan de instapeconomie waarmee we de participatie van mensen in de bijstand stimuleren.

Aansluiting met arbeidsmarkt
We hebben als gemeente het voornemen om integraal de mismatch op de arbeidsmarkt aan te pakken, door samen te werken met het onderwijs en het bedrijfsleven. We gaan met werkgevers aan de slag om de baankansen voor onze doelgroep te vergroten. We laten de dienstverlening beter aansluiten bij wat werkgevers hiervoor nodig hebben en zetten in op creatieve partnerships.

De gemeente Den Haag streeft naar een inclusieve arbeidsmarkt en wil zoveel mogelijk mensen met een arbeidsbeperking aan het werk helpen. Overheden en bedrijven hebben hierover afspraken gemaakt met het Rijk: de banenafspraak. De gemeente helpt werkgevers bij deze banenafspraak en met werkplekken, zodat ze goed matchen met de doelgroep. De gemeente stimuleert werkgevers om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. Ook begeleiden we leerlingen van het praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs naar werk. Dat doen we in nauwe samenwerking met de scholen. Ook als werkgever zetten we als gemeente in op sociaal werkgeverschap. We hebben hierin een voorbeeldrol. De gemeente voldoet aan het door het Rijk opgelegde quotum.

Landelijk en regionaal ligt de banenafspraak nog niet op koers. Tegelijkertijd zien we dat een groep mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt graag aan het werk wil, maar er zijn geen passende vacatures. Daarom gaan we de komende tijd extra focussen op het creëren van werk dat wel aansluit bij de doelgroep, bijvoorbeeld met functiecreatie. We trekken hierin samen op met sociale werkgevers. Ook gaan we werkgevers hierbij nog beter ondersteunen.

STiP
Ook met de STiP-banen en beschut werk dragen we bij aan een inclusieve arbeidsmarkt. Met de STiP-banen realiseren we tijdelijke gesubsidieerde banen bij werkgevers in de stad en bij de gemeente als werkgever. Met de STiP-regeling creëert de gemeente gesubsidieerde banen voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Na afloop van het STiP-traject, of zoveel eerder als mogelijk, bemiddelt Den Haag Werkt de STiP-deelnemer naar een reguliere baan. Als dit een dienstbetrekking is waarvoor de gemeente loonkostensubsidie verstrekt, blijft die persoon onder de banenafspraak vallen.

 
Het aantal mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt neemt volgens diverse onderzoeken de komende jaren nog verder toe. Dit is onder andere het gevolg van de invoering van de Participatiewet (o.a. afsluiting van de sociale werkvoorziening (Wsw) en de instroom van statushouders (vaak met een afstand tot de arbeidsmarkt als gevolg van een taalbarrière). Ondanks het grote aantal vacatures vindt een groeiende groep werkzoekenden geen werk op de arbeidsmarkt. Het aanpakken van de mismatch op de arbeidsmarkt en aan het werk helpen van de doelgroep met een grote afstand tot de arbeidsmarkt vraagt interventies van de gemeente, maar ook een inspanning en bereidheid van werkgevers. Door het tekort aan personeel kunnen grote opgaven niet gerealiseerd worden en ontstaan economische en maatschappelijke problemen. Ook kunnen werkgevers hun ambities niet waarmaken, vanwege de personeelstekorten. Wij kunnen een bijdrage leveren aan het oplossen van het personeelstekort door de inzet van loonkostensubsidie (LKS) voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.  

Met ingang van 2022 is de Rijks-bekostigingssystematiek voor bijstandslasten en inzet loonkostensubsidie gewijzigd. Gemeenten worden voortaan voor loonkostensubsidie gefinancierd op basis van realisatie van het aantal loonkostensubsidies dat in het voorgaande jaar is ingezet. Bovendien is de ruimte om dit instrument in te zetten vergroot met de bedoeling dat gemeenten meer mensen met loonkostensubsidie aan het werk helpen. Hier liggen nieuwe kansen.  

In september jl. is in het coalitieakkoord als doelstelling opgenomen om in de collegeperiode een groei van 1.600 extra plaatsingen met inzet van loonkostensubsidie te realiseren.

Jongerenaanpak
De gemeente biedt ook in 2023, toekomstperspectief en bestaanszekerheid. We willen voorkomen dat jongeren een bijstandsuitkering moeten aanvragen. Wij zetten in op begeleiding van de brede doelgroep jongeren, waarbij begeleiding maatwerk is en aansluit bij wat jongeren nodig hebben. Het Jongerenpunt070 zal de brede groep kwetsbare jongeren (16-27 jaar) perspectief bieden naar duurzame zelfredzaamheid. Dit doen we door hen optimaal te begeleiden naar opleiding, werk of het hoogst haalbare op dat moment. Met onze integrale dienstverlening stellen we de behoefte van de jongere centraal. Elke jongere krijgt passende dienstverlening. In onze dienstverlening werken we wijkgericht en outreachend.

Extra steun

Als gemeente bieden we jongeren ook de komende jaren, waaronder in 2023, extra ondersteuning. We gaan hiermee verder met de extra inzet op de jongerenaanpak (RIS309053). Zowel vanuit reeds met de extra inzet op de jongerenaanpak en het Sociaal Economische Herstelplan (RIS 306618) gereserveerde middelen als de rijksmiddelen voor de regionale aanpak jeugdwerkloosheid uit de meicirculaire 2022. Met deze extra inzet op de jongerenaanpak benaderen en begeleiden we ‘jongeren die buiten beeld zijn'. We ontwikkelen een sluitend netwerk met samenwerkingspartners in steeds meer wijken en we zetten meer stages en leerwerkplekken in die aansluiten bij de behoeften van jongeren. We helpen jongeren van 16 tot 27 jaar die ondersteuning nodig hebben op het terrein van onderwijs, werk of een ander passend perspectief. Daarnaast gaan we, aansluitend op ambities uit het coalitieakkoord de samenwerking met de JMO versterken. Zodat ook jongeren met JMO-ondersteuning waar nodig en passend kunnen werken aan een duurzaam toekomstperspectief door begeleiding naar school en werk. Bovendien blijven we jongeren, zowel met als zonder bijstandsuitkering, naar werk, school of ander passend perspectief begeleiden vanuit de integrale teams van het Jongerenpunt070. Het Jongerenpunt070, waar professionals vanuit werk, onderwijs en leerplicht samenwerken, gaat actiever contact leggen met jongeren die daar niet zelf om vragen. En we blijven stimuleren dat onderwijs en werkgevers het aanbod van opleidingen en stagemogelijkheden voor praktisch geschoolden vergroten en zorgen voor een goede aansluiting van het stage-aanbod en het Haagse werkveld.  

Opleiden: werkfittrajecten, werkontwikkeltrajecten en praktijkleren

In 2023 begeleiden we jongeren en volwassenen met een beperkte afstand tot de arbeidsmarkt naar werk met de werkfittrajecten (RIS 301575), de werkontwikkeltrajecten (RIS 296108) en het praktijkleren (RIS 306581).

Werkfittrajecten zijn met name gericht op persoonlijke ontwikkeling (o.a. empowerment), vitaliteit (gezondheidsprogramma’s) en stabiliteit creëren op verschillende leefgebieden (o.a. het beheersbaar maken van schulden). De werkfittrajecten zijn bedoeld om kandidaten te activeren. Als voorbereiding op werkontwikkeltrajecten worden ook werknemersvaardigheden ontwikkeld. In aansluiting op het werkfittraject kunnen kandidaten zich op deze gebieden blijven ontwikkelen en vakvaardigheden aanleren in een werkontwikkeltraject. Deze vakvaardigheden kunnen gewaardeerd worden met een praktijkverklaring of certificaat.

Praktijkleren gaat over certificering via praktijkverklaringen. Daarbij kijken we ook naar andere vormen van scholing om de kans op werk te vergroten. Denk hierbij aan landelijke regelingen zoals de Stimulering Arbeidsmarktpositie, kortweg STAP. In deze aanpakken ontwikkelt de kandidaat werknemers- en vakvaardigheden bij een werkgever in een echte werkomgeving, onder methodische begeleiding van een begeleider van Den Haag Werkt. Diverse bedrijven en organisaties in kansrijke branches werken hieraan mee.

Social return
Social return wordt standaard toegepast op aanbestedingen vanaf de Europese aanbestedingsgrens van € 215.000. Dit houdt in dat de opdrachtnemer 5% van de aanneemsom sociaal invult. Dit gebeurt allereerst door werkzoekenden te helpen aan een baan. Hierna wordt gekeken of er mogelijkheden zijn voor een opleidings- of stageplek of door te investeren in kandidaatsontwikkeling. Mocht dit niet lukken, dan zijn er meer mogelijkheden. Zo kan de opdrachtnemer samenwerken met een sociale ondernemer, orders plaatsen bij Den Haag Werkt of zelf maatschappelijke activiteiten met sociale impact ontplooien. Alle gemeenten in de arbeidsmarktregio’s Haaglanden en Zuid-Holland-Centraal hanteren hetzelfde social return-beleid.

In 2023 wordt er met social return vooral ingezet op (duurzame) kwaliteit. Ook zal er extra inzet plaats vinden om het rendement van social return te verhogen en deze vervolgens te borgen. Tot slot wordt er georiënteerd op het verbreden van social return in samenwerking met partners en regio.

Regionale samenwerking
Den Haag vervult als centrumgemeente een actieve rol in de vormgeving en uitvoering van de regionale arbeidsmarktdienstverlening. De samenwerking in de regio met andere gemeenten, UWV, sociale partners en het onderwijsveld zorgt voor een meer eenduidige en uiteindelijk meer effectieve dienstverlening. Binnen de arbeidsmarktregio Haaglanden werken Den Haag en het UWV daarom aan verbeterde digitale uitwisseling van matchingsgegevens met inachtneming van de privacywetgeving.

Afgelopen jaren ondersteunde het Rijk de regionale structuur projectmatig. Daarbij was de insteek: een betere aansluiting en ontwikkeling van het arbeidsaanbod op de vraag naar tekortberoepen. Verwacht wordt dat het Rijk hiervoor aanvullende regels gaat geven. Dat gebeurt door aanpassing van de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen (SUWI) en de inzet van instrumenten voor om- en bijscholing, in aanvulling op het Leerwerkloket Haaglanden. De ervaringen met het Regionaal Mobiliteitsteam geven aanleiding om te verkennen hoe de samenwerking in de arbeidsmarkt ook in 2023 het beste kan worden vormgegeven.

Sociaal ondernemerschap

In 2023 krijgen sociaal ondernemers ruim baan om zich verder te ontwikkelen. Sociaal ondernemers hebben een maatschappelijke missie, gericht op het bieden van werk aan kwetsbare mensen. Daarmee zijn ze een belangrijke partner voor Den Haag Werkt.

De sectordeal Sociaal ondernemen 2021-2023 loopt door. De 3 ambities zijn: het sociaal ondernemen in Den Haag verder laten groeien en professionaliseren, samen werken aan duurzame en kwalitatief goede werkgelegenheid in de stad en toename van de arbeidsparticipatie. Dit zijn de 4 uitgangspunten: groei en professionalisering van sector, begeleiding kandidaten, promotie van sociaal ondernemers en ondersteuning bij bedrijfsvoering.

De Social Club Den Haag blijft een belangrijke samenwerkingspartner om de sectordeal uit te voeren. Zij fungeert als vraagbaak voor sociaal ondernemers, adviseert bij strategische beslissingen op lokaal niveau en organiseert kennis- en informatiebijeenkomsten en evenementen in de stad. De gemeente gaat ook door met de Social Impact Labs (versnellingstafels). We bieden sociaal ondernemers hulp om te starten of te groeien in Den Haag.

Kortom, de gemeente wil het sociaal ondernemen in Den Haag verder laten groeien en professionaliseren. Zo werken wij samen met ondernemers aan duurzame en kwalitatief goede werkgelegenheid in de stad.

Gelijkwaardig meedoen
Een groot deel van de Hagenaars met een bijstandsuitkering valt onder de participatiegroep. Dit zijn Hagenaars die vaak langdurig een bijstandsuitkering ontvangen. Op peildatum 1 maart 2022 gaat het om 19.010 mensen. Deze mensen hebben minimaal een afstand van anderhalf jaar tot de arbeidsmarkt.
In de commissiebrief Gelijkwaardig Meedoen (RIS 307152) staat hoe dienstverlening aan deze groep eruit ziet. We werken met gedifferentieerde dienstverlening die recht doet aan de situatie van inwoners. Het gaat erom dat inwoners mee kunnen doen in de samenleving. Daarbij kan het doel (uiteindelijk) betaald werk zijn, maar ook maatschappelijke participatie of persoonlijke ontwikkeling.

Op basis van de commissiebrief Gelijkwaardig Meedoen werken we aan een kwaliteits- en kwantiteitsverbetering, zo wordt onder andere ingezet op een toename van het aantal consulenten. Naast deze kwantitatieve groei zetten we in op een kwaliteitsverbetering, onder andere vanuit het Gelijkwaardig Meedoen Lab.

Gelijkwaardig Meedoen Lab
Met het Gelijkwaardig Meedoen Lab creëren we een innovatie- en evaluatiesystematiek voor experimenten binnen de participatie-dienstverlening. We verdiepen ons in de subgroepen binnen de participatiegroep. Zo krijgen we beter inzicht in de (diverse) problematiek van mensen in deze grote groep. Ook leren we meer over waarom mensen nu niet optimaal mee kunnen doen in de samenleving. Met kleinschalige experimenten onderzoeken we hoe we als gemeente een rol kunnen vervullen in het oplossen van deze problematiek. Er worden nieuwe instrumenten en samenwerkingsverbanden ontwikkeld waarmee de dienstverlening verbetert.

Door te leren en op kleine schaal te experimenteren, kunnen we sneller en wendbaarder problemen aanpakken en beter ideeën in de praktijk uitproberen. Dit helpt om constant de dienstverlening te verrijken en te vernieuwen.

Instapeconomie
Begin 2021 is in samenwerking met het Werkoffensief +500 de pilot Instapeconomie van start gegaan. Daarbij creëren we werk van waarde in de wijk. Hagenaars met een bijstandsuitkering voor wie een betaalde baan (bijna) onhaalbaar is, kunnen op vrijwillige basis deelnemen. Ze krijgen met Instapwerk een blijvend perspectief, ze werken aan hun ontwikkeling én ze gaan er financieel op vooruit.

In februari 2022 is de pilot Instapeconomie geëvalueerd (RIS 311530). De eerste bevindingen tonen aan dat mensen door deelname aan de pilot weer mee kunnen doen in de maatschappij. Het instapwerk zorgt ervoor dat deze mensen geactiveerd worden om naar vermogen bij te dragen aan hun eigen wijk. Ook is te zien dat deelnemers op vrijwel alle impactgebieden (taalniveau, sociaal netwerk, zingeving, dagelijks leven & thuissituatie, mentale, fysieke en financiële gezondheid) een positieve ontwikkeling laten zien.

Inburgering: nieuwe wet
Op 1 januari 2022 is de nieuwe Wet inburgering in werking getreden. Hiermee ligt de regie bij de gemeente en heeft de gemeente ook een aantal nieuwe taken: het organiseren van een warme overdracht, een brede intake, het opstellen van een persoonlijk Plan Inburgering en Participatie, het organiseren van leerroutes, inclusief de modules Kennis Nederlandse maatschappij, het participatieverklaringstraject en de module Arbeidsparticipatie. Daarnaast staat de gemeente aan de lat voor het financieel ontzorgen en maatschappelijk begeleiden van statushouders. Jaarlijks gaat het voor Den Haag om een groep van circa 550 gezinsmigranten. De instroom van asielstatushouders fluctueert. Dat heeft ook zijn weerslag op de te verwachten aantallen inburgeringsplichtigen. We houden rekening met 460 inburgeringsplichtige asielstatushouders in de eerste helft van volgend jaar.  

De gemeente is ook verantwoordelijk voor de ondersteuning aan inburgeraars die onder het oude inburgeringsstelsel (Wi2013) vallen. Het gaat om extra begeleiding en een aanbod gericht op het behalen van het inburgeringsexamen.

De programmatische aanpak waarmee de implementatie van de nieuwe wet is voorbereid, zetten we door voor de verdere implementatie en doorontwikkeling van het stelsel. De structurele financiering van het nieuwe stelsel is via de meicirculaire bekendgemaakt. Het gaat om structurele uitvoeringskosten en specifieke uitkeringen voor gemeenten. Voor de ondersteuning aan oude inburgeraars (Wi2013) zijn door het Rijk extra middelen beschikbaar gesteld tot 2026. 

Cluster 1.b Sociale werkvoorziening

Werk In Opdracht (WIO)

Het domein Werk in Opdracht (WIO) is een onderdeel van Den Haag Werkt. Het is erop gericht om zoveel mogelijk mensen te helpen aan een zo gewoon mogelijke baan bij een zo gewoon mogelijke werkgever voor een zo gewoon mogelijk loon. Concreet betekent dit dat gemeente werkt aan werkplekken en ontwikkelplekken in een beschermde omgeving voor mensen die (nog) niet bij een werkgever aan de slag kunnen. Met deze werkplekken bieden wij mensen in een beschermde omgeving de kans zich te ontwikkelen. Dit gebeurt zo dicht mogelijk bij een opdrachtgever, zoals werken op locatie. Wanneer dit niet mogelijk is bieden we ontwikkelplekken. Dit kan buiten de deur, bijvoorbeeld in groen of schoonvoorzieningen. Het kan ook op onze locaties. Verder zijn er werkplekken in de beschermde productieomgeving.

De kracht van WIO is de veelzijdigheid van zowel leerbedrijf als productiebedrijf. Daarmee zijn we als geen ander in staat om kandidaten vanuit de Wsw (Wet sociale werkvoorziening) en Participatiewet werknemersvaardigheden en vakvaardigheden bij te brengen. We hebben onze aanpak gestroomlijnd in zogeheten standaardleerlijnen. Deze leerlijnen zijn in diverse sectoren te volgen zoals, groen, schoon en horeca.

Voor verschillende soorten werk is er een standaardleerlijn. Kandidaten doorlopen trajecten, halen certificaten en doen de benodigde vaardigheden op. De leerlijnen eindigen op locatie of bij een opdracht om de stap naar buiten zo klein mogelijk te maken. Onder de sociale werkvoorziening verstaan we: werken in een beschermde of zelfs beschutte werkomgeving: Hieronder vallen de oude Wet sociale werkvoorziening die sinds 2015 in afbouw is, beschut werk en de banenafspraak. Voor een aantal mensen zullen de bovengenoemde leerlijnen een “brug” te ver zijn. Voor hen is een beschutte werkplek bij WIO zelf om onder beschermde en beschutte omstandigheden werk te verrichten.

Beschut werk
Het domein Werk in Opdracht (WIO) binnen Den Haag Werkt beschikt over een goede infrastructuur om beschutte werkplekken te bieden aan inwoners die dat nodig hebben: mensen met een Wsw-indicatie of mensen met een indicatie beschut werk onder de Participatiewet. Wie een beschutte werkplek nodig heeft en daar volgens het UWV voor in aanmerking komt, kan in Den Haag rekenen op een werkplek bij Den Haag Werkt met een dienstverband bij de gemeente.  De gemeente Den Haag heeft op dit moment ongeveer 326 beschutte werkplekken. Voor 2022 geldt een taakstelling van het rijk om 263 plekken gerealiseerd te hebben. De gemeente voldoet dus op dit moment ruimschoots aan deze wettelijke verplichting. Voor de medewerkers die beschut werk doen is een nieuwe cao van kracht, genaamd cao Aan de slag (RIS 311089)

De Wet sociale werkvoorziening
Vanaf 2015, met de komst van de Participatiewet, vindt er geen nieuwe instroom meer plaats bij de Wet sociale werkvoorziening Wsw ( WSW). De medewerkers die al actief waren voor 2015 behouden hun rechten. Bij uitstroom of pensionering vervalt de plaats in de regeling Wsw. De middelen worden ook vanuit rijkswege afgebouwd.

Op 1 januari 2022 waren er 1.449 Wsw-medewerkers werkzaam bij de gemeente.  Daarvan zijn 208 medewerkers individueel extern gedetacheerd en 60 werken er extern op locatie (wol). Daarnaast zijn er 60 Wsw-medewerkers in kader van Wsw-Begeleid werken in dienst bij werkgevers waarvan WIO de begeleiding verzorgt. In 2022 wordt een natuurlijke uitstroom (voornamelijk door pensionering) van circa 90 fte medewerkers verwacht.  Ook voor de zittende WSW-medewerkers is een nieuwe cao afgesloten.

In het coalitieakkoord was voor de collegeperiode tot en met 2022 geld vrijgemaakt om het structurele tekort op de sociale werkvoorziening te dekken. In 2022 is € 0,5 mln. beschikbaar gesteld om het verschil op te vangen tussen de rijksbijdrage en de kosten voor de sociale werkvoorziening.

Sociaal werkgeverschap
De gemeente Den Haag vervult als grote werkgever in de stad een voorbeeldrol om mensen met een arbeidsbeperking geschikt en volwaardig werk te bieden. Dat doen wij met schoonmaakwerk op het stadhuis, met groenwerkzaamheden in de stad, banen bij de buurtserviceteams. Ook bieden we beschut werk voor de groep die meer begeleiding nodig heeft.

De komende jaren krimpt het aantal Wsw-medewerkers dat bij ons werkt door pensionering. Deze plekken kunnen niet worden ingevuld door nieuwe Wsw-medewerkers omdat de Wsw-regeling in afbouw is. Om wel de bestaande werkgelegenheid te behouden, is vervanging noodzakelijk. Dat betekent dat Wsw-medewerkers die uitstromen structureel worden vervangen door de instroom van medewerkers Banenafspraak. Hiervoor zijn vanaf 2023 tot 2026 structurele middelen (oplopend tot €2 mln.) beschikbaar gesteld.  

2. Inkomen

Cluster 2 Inkomen

Meerjarige ontwikkelingen bijstand

In september 2022 heeft het Centraal Planbureau (CPB) de Macro Economische Verkenning (MEV) gepubliceerd met daarin de verwachting voor 2023 en verder. Het CPB verwacht een economische groei van 1,5% in 2023. De werkloosheidscijfers zijn niet gunstig. Ondanks de krappe arbeidsmarkt wordt een stijging van de werkloosheid verwacht van 3,4% in 2022 naar 3,9% in 2023. Dat komt door de mismatch op de arbeidsmarkt. Er is krapte voor wat betreft theoretisch opgeleiden en vakmensen, terwijl er aan de onderkant van de arbeidsmarkt het aanbod juist groter is dan de vraag. Dit is een trend die zal doorzetten.

Ten aanzien van de bijstand wordt in 2023 nog een lichte daling verwachtt. Landelijk daalt het aantal mensen in de bijstand van 370.000 in 2022 naar 350.000 in 2023. Na 2023 wordt wel weer een stijging van de bijstand verwacht. Er zijn verschillende onzekerheden die deze verwachting negatief kunnen beïnvloeden. Deze onzekerheden zijn: de oorlog in Oekraïne, de oplopende inflatie, de effecten van het wegvallen van de corona-steunmaatregelen en de ontwikkeling van de coronapandemie zelf.

Het Rijk vergoedt de kosten voor de opvang en het verstrekken van financiële bijstand aan Oekraïense vluchtelingen. Wel vergroot dit de druk op de gemeentelijke organisatie en de inzet van personeel. Eind september 2022 is het definitieve bijstandsbudget bekendgemaakt en het voorlopig bijstandsbudget voor 2023. Deze budgetten kunnen aanleiding zijn tot aanpassing van de begroting.

Wetswijzigingen Participatiewet
Het kabinet heeft een aantal wetswijzigingen aangekondigd over de bijstand. Zo wordt de kostendelersnorm gewijzigd zodat inwonende jongvolwassenen tot 27 jaar niet langer meetellen als kostendeler voor de uitkering van huisgenoten. Het voornemen van het kabinet is om deze wijziging met ingang van 2023 in te laten gaan als onderdeel van het wetsvoorstel Breed Offensief. Den Haag anticipeert op deze wetgeving door alle jongeren die 21 worden vanaf 1 juli 2022 niet meer mee te tellen als kostendeler voor de uitkering van huisgenoten.

Met het wetsvoorstel Breed Offensief komt naast de bestaande wettelijke vrijlatingsregelingen een nieuwe vrijlatingsregel voor arbeidsbeperkten die bijverdienen in de bijstand. Ook komt er een algemene verruiming voor het bijverdienen in de bijstand. Eind 2022 is hier meer over bekend. Verder maakt het kabinet in samenwerking met gemeenten voorstellen voor een brede herziening van de Participatiewet.

Verdeelmodel bijstand en macrobudget

Eind september 2022 heeft het Rijk het voorlopig macrobudget 2023 bekendgemaakt  en ook het verdeelbesluit voor de gemeente Den Haag. Op basis van het voorlopig verdeelbesluit ontvangt onze gemeente in 2023 een lager aandeel van macrobudget. Onze gemeente ervaart sinds de invoering van het verdeelmodel in 2015 onnodig financieel nadeel. Hiertegen is met succes een juridische strijd gevoerd. Er is voor de jaren 2015 en 2016 uiteindelijke een schikking getroffen met het Rijk van € 22 mln.

Voor de periode 2017 tot heden lopen verschillende juridische procedures, bezwaarschriften en beroepsprocedures tegen de bijstandsbeschikkingen en de beslissingen van het Rijk over de vangnetaanvragen. Gezien de verlaging van ons aandeel in het budget voor 2023 is er alle reden om ook tegen dit besluit als eerste stap weer in bezwaar te gaan. Onze opvatting is dat het Rijk de noodzakelijke kosten van de bijstandsverstrekking volledig moet vergoeden.

Aangezien meer gemeenten nadeel ervaren van de onverklaarbare uitkomsten van het verdeelmodel, heeft het Rijk opdracht gegeven voor een nader onderzoek naar de uitschieters in het verdeelmodel. Resultaten van dit onderzoek worden eind 2022 verwacht. Deze resultaten vormen input voor de gesprekken tussen gemeenten en Rijk om het verdeelmodel aan te passen en het risico van gemeenten bij tekorten te beperken.

Handhaving en Fraude
Burgers moeten erop kunnen rekenen dat beschikbare middelen op een doelmatige en rechtmatige wijze worden besteed. Misbruik en oneigenlijk gebruik pakken we aan. Het handhaven van regels en wetten is voor de gemeente geen doel op zich. Voor de gemeente is handhaving vooral een middel om burgers te helpen begrijpen dat aan het recht op een uitkering ook verplichtingen zijn verbonden.
Handhaving vindt plaats vanuit een mensgerichte dienstverlening op basis van wederkerigheid. Vertrouwen is het uitgangspunt en de nadruk ligt op preventie, omdat ‘fouten en vergissingen’ onbewust kunnen plaatsvinden door burgers die de regels niet goed begrijpen. Tegelijkertijd geeft de gemeente een duidelijk signaal af met een alerte aanpak als sprake is van daadwerkelijke misbruik, want fraude mag niet lonen.
De meeste mensen willen het goed of beter doen en de gemeente denkt burgers hierbij te kunnen helpen. Om de daad bij het woord te voegen is de gemeente in 2019 gestart met een intensiveringsslag (RIS 301576) met de nadruk op de inzet van preventieve maatregelen. De commissie Samenleving is in 2020 over de voortgang van deze intensiveringsslag geïnformeerd (RIS 307014). In 2021 is deze intensiveringsslag voortgezet, zij het op een kleinere schaal vanwege de met de Coronacrisis samenhangende beperkingen.
De gemeente blijft in 2023 inzetten op het verder bevorderen van de naleving met de inzet van preventieve maatregelen, zonder oog te verliezen voor de aanpak van daadwerkelijke misbruik. Dit vereist een continue alertheid op de kwaliteit van de dienstverlening waarin handhaving, als een logisch onderdeel is opgenomen. En de klant meer op maat gericht gefaciliteerd wordt met o.a. goede voorlichting door gekwalificeerde professionals om de regels die verbonden zijn aan het recht op een uitkering te begrijpen en goed of beter te kunnen naleven.

3.Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid
Cluster 3a Gemeentelijk minimabeleid

AAanpak dakloosheid
Het aantal dak- en thuislozen is afgelopen 10 jaar in Nederland meer dan verdubbeld. Er zijn nieuwe doelgroepen bijgekomen: jongeren, gezinnen en economisch daklozen. De gemeente biedt integrale dienstverlening voor deze doelgroep op verschillende leefgebieden: inkomen, schulden, werk, scholing, huisvesting en zorg. Sinds 2022 is er een nieuw dienstverleningsconcept voor dak- en thuislozen aan de nieuwe locatie Fruitweg. Bezoekers worden daar in een open en toegankelijke omgeving op een prettige en gastvrije manier ontvangen.

De dienstverlening is gericht op het voorkomen en stoppen van dakloosheid of om deze zo snel mogelijk te beëindigen, rekening houdend met de verschillende routes waarlangs burgers dakloos worden. Met iedereen die dak- of thuisloos is geworden, wordt een plan van aanpak gemaakt. De intensiteit van de dienstverlening in de eerste fase van dakloosheid wordt vergroot (moment dat zelfredzaamheid nog relatief groot is). De groep die langdurig afhankelijk is van een daklozenuitkering, wordt door een speciaal team langdurig extra ondersteund.

De gemeente heeft de intentie om in 2023 verder te gaan met preventieve projecten die met incidentele middelen vanuit het Rijk zijn gestart, later dit jaar komen wij hier bij de raad op terug. Het gaat bijvoorbeeld projecten als de VerhuisboxPlus, het jongerenbriefadres, de jongerenregisseurs, de daklozenperspectiefaanpak, begeleiding naar werk en het stabiel inkomen voor dak- en thuisloze jongeren. We hebben hiermee mooie resultaten behaald en deze projecten leveren besparingen op voor de maatschappelijke opvang en andere maatschappelijke kosten.

Armoedebeleid

Inwoners moeten volwaardig kunnen meedoen in de samenleving en zichzelf maximaal kunnen ontplooien. Het armoedebeleid van de gemeente heeft ook in 2023 als doel de bestaanszekerheid te waarborgen, oog hebben voor de individuele behoeften van de inwoner en ervoor zorgen dat er perspectief op de lange termijn is. Hierbij is het belangrijk dat armoederegelingen toegankelijk en bereikbaar zijn. Ook is samenwerking met het maatschappelijk middenveld en de input van minima zelf belangrijk. Specifieke aandacht is er voor ZZP’ers en werkende armen om hen te wijzen op de ondersteuningsmogelijkheden. De Helpdesk Geldzaken biedt in de wijken, dicht bij de inwoners, op een laagdrempelige manier ondersteuning bij financiële problematiek.

De maatschappelijke en economische impact van corona en de oorlog in Oekraine is lastig te voorspellen. De verwachting is dat door de nasleep van corona en de huidige hoge inflatie de komende jaren meer Haagse inwoners te maken krijgen met financiële problemen en een beroep doen op de gemeentelijke dienstverlening. We trekken € 9 miljoen uit om het groeiende beroep op te vangen . Door dicht bij de inwoners ondersteuning te bieden, op een laagdrempelige manier het aanvraagproces in te richten en extra in te zetten op de doelgroepen die het zwaar hebben, zorgen we ervoor dat de bestaanszekerheid van alle inwoners gewaarborgd is.

In 2023 onderzoekt het Nibud de effecten van de maatregelen op de huishoudbegroting. De gemeente kan daarmee gericht ondersteuning bieden aan de huishoudens die dit het meeste nodig hebben.

Ooievaarspas
De Ooievaarspas activeert Haagse minima om deel te nemen aan activiteiten op het gebied van sport, cultuur en recreatie. Dit bevordert sociale inclusie. Tijdens corona lagen veel activiteiten stil. In 2022 zijn pashouders gestimuleerd om weer gebruik te maken van de activiteiten gekoppeld aan de Ooievaarspas. De Ooievaarspas stimuleert ook in 2023 deelname aan deze activiteiten en (grote) evenementen in de stad. De gemeente kijkt hoe het bereik vergroot kan worden (in lijn met de ambitie van het coalitieakkoord om het bereik van de minimavoorzieningen deze collegeperiode te vergroten van 80% naar 85%) en hoe het aanvraagproces en het gebruik van de Ooievaarspas nog laagdrempeliger en toegankelijker kan worden. Er is extra aandacht voor de groep werkende armen, waaronder ondernemers en zzp’ers. Hierbij worden pashouders en partners van de Ooievaarspas ook zelf betrokken, via het klantenpanel van pashouders en het klantenpanel van partners van de Ooievaarspas.

Gelijke kansen voor kinderen uit minimagezinnen

Het realiseren van gelijke kansen en het bieden van maximale zelfontplooiing bij kinderen is belangrijk. Intergenerationele armoede moet worden doorbroken. Den Haag heeft om die reden een uitgebreid kindpakket. Via de Ooievaarspas kunnen kinderen gratis lid worden van een sport- of cultuurvereniging. Via de stichting Leergeld worden voorzieningen als een schoolspullenpas, winterkledingpas, leer- en communicatiemiddelen en andere voorzieningen aangeboden. Via de Raad van Kinderen wordt door kinderen zelf meegedacht over dit kindpakket. Samen met partners in de stad kijken we naar doorbraakmogelijkheden om intergenerationele armoede verder aan te pakken. Dit doen wij niet alleen om de pijn op de korte termijn te verzachten, maar ook om te zorgen voor een verandering op de lange termijn. Het aantal gezinnen met kinderen dat in armoede leeft, neemt toe. De verwachting is dat de problemen de komende tijd groter worden en dat kinderen het daardoor nog moeilijker krijgen. We trekken daarom extra geld uit voor armoedevoorzieningen voor gezinnen met kinderen met een inkomen tussen 130 en 150 procent van het wettelijk bestaansminimum. We trekken hier eenmalig € 2 miljoen voor uit in 2023

Bijzondere bijstand
Op basis van de Participatiewet kunnen Haagse inwoners die worden geconfronteerd met onvoorziene, bijzondere kosten een beroep doen op individuele bijzondere bijstand. Door de stijgende energieprijzen verwachten we dat meer mensen voor vaste kosten een beroep gaan doen op de bijzondere bijstand. Met bijzondere bijstand leveren we maatwerk. Er wordt altijd gekeken naar de persoonlijke situatie en waar nodig stemmen we af met andere hulp- en dienstverleners. Voor inwoners met een langdurig laag inkomen is er een individuele inkomenstoeslag. In 2023 worden de beleidsregels bijzondere bijstand aangepast. Er wordt daarbij aangesloten bij de nijpende financiële situatie voor veel Haagse inwoners: zo wordt er gekeken naar verstrekking van bijstand voor goederen die duurzaam zijn en energie besparen, niet alleen naar de goedkoopste optie. In een raadsvoorstel wordt dit voorgelegd aan de raad.

Maatwerkbudget

Het kan voorkomen dat er geen adequate oplossing te vinden is in de beschikbare voorzieningen. Daarom werken we met een maatwerkbudget. Het maatwerkbudget neemt kleine drempels weg in bijvoorbeeld een werk-, zorg- of schuldentraject. Daarmee worden grote individuele problemen voorkomen. Deze dienstverlening is bedoeld als aanvulling, dus niet ter vervanging van andere vormen van ondersteuning. Oftewel: we vullen generieke gemeentelijke voorzieningen aan met individueel maatwerk. Sinds 2021 is het maatwerkbudget structureel onderdeel van de gemeentelijke dienstverlening en wordt deze continu doorontwikkeld. Steeds meer teams binnen SZW gebruiken het maatwerkbudget en leren het effectief en doelmatig in te zetten.

Collectieve ziektekostenverzekering

De gemeente biedt vanuit de Participatiewet ook voor de periode 2023-2026 een collectieve ziektekostenverzekering van VGZ voor Hagenaars met een inkomen tot 150% van het sociaal minimum. Er zijn ongeveer 50.000 mensen aangesloten bij de Haagse Zorgverzekering voor minima. Per 1 januari 2021 is voor de komende jaren een overeenkomst met VGZ afgesloten. De gemeente wil meer minima bereiken gedurende deze overeenkomst. De collectieve zorgverzekering kent 2 verschillende zorgpakketten, naar verschil in zorgbehoefte:

1. Het aanvullende pakket

Afnemers van het aanvullende pakket ontvangen een inkomensafhankelijke tegemoetkoming op de premie. Naast een uitgebreide aanvullende ruime dekking zijn ook het eigen risico en een groot deel van de eigen bijdragen meeverzekerd. Hierdoor komen de verzekerde inwoners met een laag inkomen niet voor onverwachte zorguitgaven te staan en worden zorgschulden voorkomen. Nog een voordeel van dit pakket is een dekking voor zaken als fysiotherapie, mondzorg en brillen en een eigen budget voor cursussen om gezond te blijven.

2) Het compact pakket
Dit is een pakket voor minima die minder behoefte hebben aan zorg. Binnen dit pakket zijn eigen risico en eigen bijdragen niet meeverzekerd, er is geen bijdrage vanuit de gemeente. Dit pakket heeft een lagere premie dan het aanvullende pakket. Net als in het aanvullende pakket biedt dit compact pakket dekking voor zaken als fysiotherapie, mondzorg en brillen en een eigen budget voor cursussen om gezond te blijven, zij het tegen lagere vergoedingen.

En verder…
Met VGZ werkt de gemeente samen om zoveel mogelijk te voorkomen dat verzekerden schulden oplopen. Ook zijn we bezig met preventie op het gebied van gezondheid. Dit gebeurt vanuit de SROI (social return on investment)-gelden op interventies die bijdragen aan zowel gezondheid als bestaanszekerheid. Een voorbeeld is het project om menstruatiearmoede tegen te gaan. Nog een voorbeeld is  ''Bewegen Werkt'', een interventie die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt helpt om te participeren en hen aanzet tot (vrijwilligers)werk.

Chronisch zieken en ouderen
Chronisch zieken en gehandicapten met een zorgindicatie en een inkomen tot maximaal 150% van het sociaal minimum krijgen jaarlijks een tegemoetkoming voor medische meerkosten. Meerkosten vallen buiten de verzekering. Denk bijvoorbeeld aan extra energiekosten en lidmaatschap van een patiëntenvereniging. In 2022 wordt onderzocht of deze regeling de juiste mensen bereikt en of het aanbod (125 euro per jaar) het juiste middel is voor de beoogde doelgroep. Een mogelijk voorstel tot herziening wordt meegenomen in het armoedebeleid en voorgelegd aan de gemeenteraad.

Voor ouderen met een minimuminkomen biedt de Ooievaarspas veel mogelijkheden. Zo is er een pedicureregeling, een maaltijdvoorziening en gratis openbaar vervoer via de HTM-personenvervoer.

Aanpak voorkomen uithuiszettingen
Een uithuiszetting zorgt voor alle betrokken partijen voor hoge maatschappelijke kosten. Daarom hanteert de gemeente al jaren de succesvolle aanpak Voorkomen uithuiszettingen. De aanpak wordt uitgevoerd door het multidisciplinaire team (MDT). Dit team heeft de werkafspraak met Staedion, Vestia en Haag Wonen dat alle dagvaardingen tot ontruiming bij de gemeente worden aangemeld. Naast deze corporaties worden ook meldingen behandeld van particuliere verhuurders of huurders die zich bij de gemeente melden.

Wat doet het team?

Het multidisciplinaire team bemiddelt tussen klant en corporatie en stelt alles in het werk om een huisuitzetting te voorkomen. Met een brede inventarisatie van de problematiek bij curatieve meldingen waarbij ook naar andere leefgebieden wordt gekeken, bemiddelt het team tussen huurder en verhuurder om dreigende ontruiming te voorkomen. Eventuele vervolgdienstverlening wordt in gang gezet en ook bij het treffen van een regeling is er aandacht voor nazorg. Dankzij de bemiddeling wordt 95% van de uitruimingen voorkomen. Als er toch een uithuiszetting plaatsvindt, gaat het om situaties waarbij zowel de gemeente als de verhuurder geen contact krijgt met de huurder. Overigens kan in het geval van geen medewerking ook sprake zijn van woningen die al langere tijd niet bewoond waren. Als gevolg van de in 2021 gewijzigde Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) ontvangt de gemeente per 1 januari 2021 meldingen in het kader van vroegsignalering (alle vaste lasten partners).

Corona
Met de woningcorporaties is afgesproken dat de in 2021 aangescherpte afspraken over het voorkomen van huisuitzettingen in 2023 worden voortgezet. Zo zorgen verhuurders voor het voorkomen van huisuitzettingen door huurachterstanden, tenzij:

• Verhuurders niet in contact kunnen komen met huurders.
• Huurders medewerking weigeren aan een betalingsregeling, een aanbod van een goedkopere woning of schuldhulpverlening.
• Er sprake is van extreme woonoverlast en/of criminele activiteiten.
• Er sprake is van een huurachterstand die zo problematisch is dat er geen perspectief is, ondanks ingezet instrumentarium in de vorm van maatwerk van de verhuurder of van schuldhulpverlening.

Inmiddels zijn de coronamaatregelen opgeheven, maar de intensieve samenwerking met als doel het voorkomen van huisuitzettingen gaat onverminderd door. De samenwerking met de corporaties dateert van vòòr de coronaperiode. Jaarlijks voorkomen we zo 750 huisuitzettingen.

Bijzondere hulpverlening: huisvesting

De afgelopen jaren hebben we te maken met een sterk toenemend aantal dak- en thuislozen in Nederland, zo ook in Den Haag. Deze groei betreft naast alleenstaanden ook een groeiende groep (dreigend) dakloze gezinnen. Wij willen niet dat gezinnen met kinderen op straat komen te staan. In veel gevallen kan huisuitzetting worden voorkomen (door middel van de aanpak voorkomen uithuiszettingen) of is een andere oplossing mogelijk. Als er geen oplossing wordt gevonden kunnen deze gezinnen door De Stichting Noodopvang Haaglanden worden opgevangen. Het streven is om de gezinnen zo spoedig mogelijk te laten doorstromen naar permanente zelfstandige huisvesting. Er is capaciteit voor 100 tot 120 gezinnen. Op basis van voorgaande jaren zou deze beschikbare capaciteit voor 2023 voldoende moeten zijn. In voorkomende gevallen kunnen ook gezinnen vanuit de regio of gezinnen uit Den Haag en/of de regio die extra ondersteuning nodig hebben vanuit de WMO-gebruik maken van onze capaciteit. Hierover zijn goede afspraken gemaakt. Zo werken we gezamenlijk aan de opgave maatschappelijke opvang.

Kinderopvang

4% regeling
Den Haag kent een 4%-regeling voor de bijstandsgerechtigde ouder die deelneemt aan een traject naar werk en daardoor kinderopvang nodig heeft. De ouder ontvangt van de belastingdienst een inkomensafhankelijke kinderopvangtoeslag. De Wet kinderopvang maakt een aanvullende gemeentelijke tegemoetkoming mogelijk in Den Haag, net als in de andere G4-steden. Dit is vastgesteld op 4% van de totale kinderopvangrekening. Doel van de 4%-regeling is het zoveel mogelijk verlagen van de drempel om deel te nemen aan een re-integratietraject. Het aanvragen van kinderopvangtoeslag kan voor ouders een drempel zijn. Kinderopvangmakelaars van de gemeente geven ondersteuning bij het aanvragen van diverse regelingen rondom de kinderopvang.

Sociaal-medische regeling
Daarnaast is er een regeling Tegemoetkoming kosten kinderopvang voor ouders die als gevolg van een sociaal-medische situatie geen of beperkt recht hebben op kinderopvangtoeslag, omdat zij niet behoren tot de doelgroepen. Deze regeling is een noodvoorziening en bedoeld als tijdelijke ondersteuning voor ouders die in een sociaal-medische crisissituatie terecht zijn gekomen en waarbij de ontwikkeling van het kind in het geding is komen te staan. De regeling wordt dan als overbrugging ingezet om te komen tot stabilisatie van de situatie of voor het vinden van een structurele oplossing. Voorwaarde is dat de ouder deelneemt aan een medisch traject wegens ernstige lichamelijke, psychische of sociale beperkingen, waardoor opvang van het kind of de kinderen noodzakelijk is en/of wanneer kinderopvang in het belang is van een goede en gezonde ontwikkeling van het kind of kinderen als gevolg van de thuissituatie.

Cluster 3b Gemeentelijk schuldenbeleid

Preventie bij schulden
De gemeente wil voorkomen dat mensen in de schulden terecht komen. Dit vloeit voort uit de gemeentelijke ambitie om Den Haag schuldenvrij te maken. De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening helpt hierbij. De gemeente is verplicht om in een vroeg stadium te reageren op signalen van betalingsachterstanden. Daarom zetten wij in op preventie en vroegsignalering. Wij hebben gekozen voor een mix van maatregelen en samenwerking zodat inwoners financieel vaardig worden en tijdig ondersteuning weten te vinden. De ambitie is om de komende jaren samen met SchuldZero te werken aan preventie van schulden onder jongeren. We zijn gestart met een online campagne voor jongeren. Daarnaast is een sociale kaart ontwikkeld voor jongeren zodat zij altijd de juiste organisaties of professionals kunnen vinden. Ook wordt in samenwerking met scholen gewerkt aan financiële educatie onder jongeren.

Schuldhulproute

Den Haag is aangesloten bij de Nederlandse Schuldhulproute. Door deze samenwerking krijgen inwoners laagdrempelig en snel inzicht in hun financiële situatie. Via een eenvoudige online test komen ze uit bij passende hulp. Onderdeel van de Nederlandse Schuldhulproute is Geldfit Zakelijk. Ondernemers kunnen via het invullen van een vragenlijst gratis advies krijgen dat bij hun financiële situatie past. Ook krijgen ze tips over welke organisatie kan helpen.

Helpdesk Geldzaken

In het steeds groter groeiende netwerk van de Helpdesk Geldzaken en financieel trainers wordt nauw samengewerkt in de wijken met buurthuizen, gezondheidscentra en maatschappelijke organisaties. Daarmee bieden we laagdrempelige directe financiële dienstverlening, voorlichting en workshops over geldzaken. Door middel van vroegsignalering komen we snel na het ontstaan van betalingsachterstanden bij vaste lastenleveranciers in contact met mensen om hen een passend hulpaanbod te doen. De gemeente wil in 2023 minstens 5.000mensen op de Helpdesk Geldzaken spreken.

Vroegsignalering
De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening is ten behoeve van de uitwisseling van persoonsgegevens op 1 januari 2021 gewijzigd. Hierdoor zijn gemeenten verplicht om in een vroeg stadium op alle signalen van woningcorporaties, zorgverzekeraars en nutsbedrijven in te gaan. Het systeem van vroegsignalering zal de komende jaren verder uitbreiden. Vroegsignalering helpt ook Hagenaars die door de coronacrisis in de schulden dreigen te komen.

De gemeente kan snel hulp bieden voordat schulden problematisch worden. Om er op tijd bij te zijn, krijgen wij al vroeg meldingen over betalingsachterstanden, bijvoorbeeld van woningcorporaties. Tussen januari 2021 en 1 januari 2022 heeft de gemeente 29.229 meldingen ontvangen. Na een controle op de BRP, of iemand al in financiële hulpverlening zat en na matching van meerdere signalen op hetzelfde adres, bleven daarvan 23.455 op te pakken dossiers over. Wij hebben op alle signalen gereageerd met een hulpaanbod. Dat hulpaanbod is in verschillende vormen gedaan: via een kaart, e-mail en telefonisch. Het aantal aangeleverde signalen fluctueert nog sterk.

We zien dat vaste lastenpartijen zelf ook nog aan het zoeken zijn naar de beste manieren om kwalitatief goede signalen aan te leveren. Dat gaat steeds beter en waar nodig denken we actief mee.
Van de mensen die op intakegesprek komen kan 89% worden geholpen met relatief eenvoudige interventies door consulenten geldzaken aan de kant van de preventieve financiële hulpverlening. 11% wordt overgedragen aan schuldhulpverlening en komt in de curatieve klantreis terecht. Er wordt landelijk feedback van gemeenten gevraagd op de aangeleverde signalen. Deze feedback wordt steeds specifieker naarmate gemeenten meer ervaring opdoen. Aan de hand daarvan passen de vastelastenpartners hun aanlevering aan.

Samen met zorgverzekeraars benaderen we actief Hagenaars die achterstanden hebben bij het betalen van hun zorgpremie. We bieden aan hen uit het boeteregime te halen waar de betalingsachterstanden toe hebben geleid.
We zien in de eerste maanden van 2022 een toename van het aantal signalen ten opzichte van vorig jaar. Gelet op de stijgende vaste lasten en het feit dat er nog nieuwe signaalpartners worden toegevoegd is de verwachting dat er per 2023 maandelijks 4.000 signalen binnenkomen.

Curatieve schuldhulpverlening
Mensen die toch problematische schulden krijgen, helpt de gemeente op korte termijn om schuldenzorgenvrij te worden. Hierbij heeft een saneringskrediet waarbij er maar één schuldeiser resteert (de gemeentelijke kredietbank) de voorkeur boven een langjarige schuldbemiddeling. Dat biedt sneller schuldenrust. We gaan met de klantreismethodiek uit van de behoeften en mogelijkheden van de hulpvrager en bieden een vast aanspreekpunt. Door middel van budgetondersteuning en trainingen leren mensen hun huishoudboekje weer op orde te krijgen en te houden.

Cijfers
We kunnen, naast de preventieve dienstverlening en vroegsignalering, net als in de voorgaande periode jaarlijks 2.000 inwoners met schulden via de klantreismethodiek  begeleiden naar een schuldenzorgenvrij bestaan. Net als in voorgaande periode regelen we voor de gedupeerden van de kinderopvangtoeslagaffaire dat zij, indien hier aanleiding toe bestaat, geholpen worden met hun schulden. Zowel publiek als privaat.

Schuldenknooppunt

De verwachting is dat door de nasleep van corona en de hoge inflatie ook de vraag naar curatieve schuldhulpverlening toeneemt. Daarom willen we schulden sneller afhandelen door het digitaliseren en automatiseren van administratieve processen. Met de meest voorkomende schuldeisers maken we afspraken via collectief schuldregelen. Zo krijgt iemand eerder duidelijkheid en is er meer ruimte voor begeleiding en coaching. De schuldhulpverlening gaat sneller nu we als gemeente aansluiten op het landelijke schuldenknooppunt. Via het schuldknooppunt kan de gemeente laagdrempelig gegevens met schuldeisers uitwisselen.

Buddy app
In 2023 gaat Den Haag door met de ontwikkeling van de buddy app. Dit is een internetbankierenapp om te helpen bij financiële administratie. Ook werkt Den Haag mee aan de pilot de Rode knop, waarbij technologie is ontwikkeld om tot een adempauze te komen aan het begin van het schuldhulptraject.
Voor doelgroepen die extra aandacht verdienen binnen de schuldhulpverlening zoals jongeren, ondernemers en dak/thuislozen bieden we een schuldaanpak die goed aansluit op de mogelijkheden en beperkingen. Daarbij staat altijd, zoals bij het Jongeren Perspectief Fonds, de ontwikkeling en het perspectief centraal in onze aanpak.

De Rode Knop
De gemeente heeft Den Haag samen met de gemeente Eindhoven, het CJIB en VNG gewerkt aan de ontwikkeling van een pauzeknop voor schulden: ‘de rode knop’. Via de Rode Knop kunnen inwoners schulden tijdelijk pauzeren. In een (web)applicatie deelt een inwoner of een hulpverlener een door de gemeente afgegeven bevestiging dat de inwoner deelneemt aan een hulpverleningstraject. Aangesloten schuldeisers beschouwen dat als valide signaal en pauzeren vervolgens de invordering. Er worden dan geen betalingsherinneringen meer verstuurd en schulden lopen niet verder op door incassokosten en renteverhogingen.

Een prototype van de Rode Knop is onlangs in zowel Eindhoven als Den Haag via een praktijktoets getest. In totaal namen 51 inwoners deel: 18 in Eindhoven, 33 in Den Haag. Ook het CJIB deed mee als schuldeiser. De belangrijkste conclusie: zowel inwoners als schuldhulpverleners zien meerwaarde in een instrument als de Rode Knop om schuldenrust te creëren. Uit de lokale initiatieven blijkt dus de meerwaarde van een schuldenpauze. Maar om echt succesvol te zijn, moeten er meer schuldeisers deelnemen. Daarvoor willen we samen met voornoemde organisaties en de gemeente Amsterdam (die een eigen pauzeknop heeft ontwikkeld) en NVVK de krachten bundelen en met elkaar een landelijke pauzeknop maken.

Samenwerking met maatschappelijke partners

Het armoede- en schuldhulpverleningsbeleid is niet alleen een zaak van de gemeente. Samen met onze vele maatschappelijke partners werken wij aan een schuldenzorgenvrij Den Haag. Zo werken wij samen met de Alliantie Financiële Ondersteuning. Deze alliantie bestaat uit verschillende vrijwilligersorganisaties en het domein financiële hulpverlening van de gemeente. Daar waar nodig bieden wij ondersteuning aan vrijwilligersorganisaties. Dit doen wij bijvoorbeeld in de vorm van trainingen en opleidingen, maar ook in de vorm van subsidieverstrekking. De inzet van maatschappelijke- en vrijwilligersorganisaties draagt bij aan de uitvoering van de gemeentelijke taak om bestaansonzekerheid tegen te gaan. Daarom willen we de samenwerking met deze organisaties verbeteren.

In de afgelopen jaren is in kaart gebracht hoe het aanbod van de verschillende organisaties eruitziet en waar mogelijke verbeteringen doorgevoerd kunnen worden. In 2023 willen we de onderlinge samenwerking bevorderen  langs 3 aandachtspunten. We willen meer zicht krijgen op de verschillende doelgroepen, we willen beleid gezamenlijk met de stad ontwikkelen en we willen betere afspraken maken over de onderlinge rolverhouding tussen het maatschappelijk middenveld en de gemeente. Zo kunnen we inwoners sneller en beter helpen.

Schuldenlab070
Voor een schuldenzorgenvrij Den Haag is iedereen nodig. Daarom bestaat Schuldenlab070 uit een netwerk van 29 publieke en private partners. Een van de partners is de gemeente Den Haag, waar Schuldenlab070 als buitenboordmotor fungeert. Wij ontwikkelen nieuwe aanpakken in onze innovatie-, leer- en ontwikkelomgeving. Er lopen in 2022 verschillende initiatieven over thema’s als energiearmoede, schulden en vrouwenopvang, het verbeteren van de schuldhulpverlening door inzet van slimme technologie en wonen in relatie tot schulden en armoede. Met deze thema’s gaan we in 2023 door.

Methodieken die bewezen effect hebben, worden in 2023 structureel voortgezet, zoals het Jongeren Perspectief Fonds, Collectief Schuldregelen en Sociaal Hospitaal. Ook houden we landelijke initiatieven goed in de gaten en sluiten we hierbij aan. Voor 2023 zetten we onze innovatiekracht in waar de kans op impactvolle systeemdoorbraken het grootst is.

Schuldenrechter
Als gemeente werken we in de pilot Schuldenrechter samen met de rechtbank om mensen met problematische schulden zo goed mogelijk te helpen. Het doel van de pilot is om het schuldhulpverleningstraject daar waar mogelijk te vereenvoudigen en te versterken. Doel is daarnaast om drempels te verlagen zodat mensen eerder hulp zoeken om van hun schulden af te komen en hoe ze daarna geen nieuwe schulden maken.
Onderdeel van de pilot is de invoering van een nieuwe functie binnen de rechtspraak: de  schuldenfunctionaris. Deze functionaris informeert mensen met problematische schulden over de mogelijkheden van schuldhulpverlening en verwijst hen door naar de gemeente Den Haag. De gemeente start vervolgens met het hulpverleningstraject.  

Beschermingsbewind

In 2022 is het Haagse convenant beschermingsbewind opgesteld. Het Haagse Convenant is een samenwerkingsverband tussen de Gemeente Den Haag en beschermingsbewindvoerders. Zij geloven dat de Haagse Inwoner het beste gebaat is bij een goede onderlinge samenwerking.
Het convenant heeft als uitgangspunt dat we samen met de bewindvoerder de inwoner bij wie het onvermogen de eigen financiële belangen waar te nemen naar verwachting van tijdelijke aard is een vorm van financiële ondersteuning te bieden die zo licht als mogelijk is en zo zwaar als nodig. Daarbij werken de partijen samen om zo optimaal mogelijk aan te sluiten op de hulpvraag van de inwoner met (het risico) op financiële problemen. Het convenant kent een basis van vertrouwen in elkaars inzet en expertise maar verbindt ook consequenties mocht deze inzet en expertise onvoldoende zijn.
Het adviesrecht maakt onderdeel uit van dit convenant. Het convenant wordt medio 2022 getekend. In 2023 zal er volledig volgens het convenant worden samengewerkt.

Financiële ondersteuning aan zelfstandigen

Om de bestaanszekerheid voor alle Haagse inwoners te garanderen is de gemeentelijke dienstverlening (schuldhulpverlening, armoederegelingen, financieel en juridische ondersteuning etc.) ook voor zelfstandigen beschikbaar. Via de Heroriëntatie Tozo hebben we onderzocht waar ondernemers behoefte aan hebben. Dit blijven we doen. De focus ligt bij het versterken en voortzetten van het ondernemerschap. Deze input draagt bij aan het verbeteren van de ondersteuning die wij bieden aan ondernemers. Een integrale aanpak binnen de gemeentelijke organisatie, in samenwerking met partijen in de stad, zorgt voor een beter bereik, betere ondersteuning en een gerichte aanpak voor deze groep inwoners.

Sociale kredietverlening en het Pandhuis
De Gemeentelijke Kredietbank helpt bewoners die elders geen krediet kunnen krijgen vanwege hun leeftijd, inkomen, schulden of een beschadigd kredietverleden. Zij kunnen een sociaal krediet krijgen voor het inlossen van betalingsachterstanden of vervangingsuitgaven. Zo kan het opbouwen van schulden worden afgewend. Daarnaast is de kredietbank een instrument in de preventieve schuldhulp. Aan de ene kant herfinancieren we meerdere kleinere schulden zodat rust en overzicht ontstaat. Aan de andere kant wordt een krediet verstrekt voor noodzakelijke uitgaven in een huishouden. Daarbij kijken we naar het hele financiële plaatje in een huishouden en zorgen we dat inwoners met grote problemen worden begeleid naar de curatieve schuldhulp.

Voor Hagenaars met een eigen woning is er ondersteuning in de vorm van hypotheek en advies. Zij kunnen op deze dienstverlening een beroep doen als de woning onbetaalbaar dreigt te worden of voor onderhoud of verduurzaming van de woning. Ook het Haagse Pandhuis speelt een belangrijke rol om problematische schulden zo vroeg mogelijk in beeld te krijgen.

Ook in 2023 blijft de gemeente kijken naar de ontwikkelingen in de sociale kredietbehoefte van Haagse inwoners. Waar nodig wordt het aanbod van kredieten hierop aangepast. Denk hierbij aan de meest recente uitbreiding van het perspectiefkrediet. Er is extra aandacht voor inwoners die inkomen genereren uit een eigen onderneming of werkzaam zijn als zzp’er met een kredietbehoefte in de privésfeer.

Advies, Informatie en sociaal-juridische diensten
Elk jaar behandelen de sociaal raadslieden van de gemeente ruim 7.000 hulpvragen. Deze vragen van inwoners gaan voornamelijk over wonen, financiën, werk, sociale zekerheid en zorg. Hierbij hoort ook het begeleiden van ex-gedetineerden bij hun terugkeer in de samenleving.

Verbonden partijen
Er is één partij binnen dit programma waarin de gemeente Den Haag een bestuurlijk en financieel belang heeft: Wigo4it.  Dit is een coöperatie die in dienst van en samen met de G4 de ontwikkeling en het beheer van de ICT-oplossingen voor Werk en Inkomen realiseert. Aangezien de G4 besloten hebben om vanaf 2023 per gemeente zelfstandig in hun systemen voor Werk te gaan voorzien ligt de ontwikkeling vooral op de verdere ontwikkeling van de Inkomensvoorziening. Daarbij ondergaat de samenwerking met Wigo4it een transitie gericht op het verzakelijken van de relatie met als doel om verbeterde en marktconforme dienstverlening te gaan leveren. In 2022 heeft Wigo4IT de opgave om te transformeren van een coöperatie naar een leveranciersmodel waarbij zij 1 op 1 de vier grote gemeenten softwarediensten verlenen op de Inkomensvoorziening. Hierdoor kunnen zij sneller inspelen op de behoeften van de individuele gemeente. Verder gaat Wigo4IT hun datacenter naar de cloud brengen. Voorbereiding in 2022, uitvoering in 2023.  Dit alles met als doel om vanaf 2023 te komen tot een moderne en marktconforme dienstverlening.