3.5 Financiering

1a   Gecontracteerde langlopende leningenportefeuille opgenomen gelden
Onderstaande tabel geeft een overzicht van het totale langlopend geleende bedrag, onderverdeeld in geleende bedragen voor eigen voorzieningen en geleende bedragen door verstrekt aan derden. De geleende bedragen en door verstrekt aan derden zijn met name voor Grondexploitatie Maatschappij Vroondaal C.V. en de St. Jacobusstichting (zie tabel verstrekte leningen aan derden per instelling).

Er zijn in 2020 vier langlopende 20-jarige (lineaire) leningen met uitgestelde storting (zogeheten forwards) aangetrokken. In totaal is in 2020 voor € 650 mln. aan leningen afgesloten (€ 300 mln. met storting in 2022, € 150 mln. met storting 2023 en € 200 mln. met storting 2024) tegen gemiddeld 0,46%. (zie ook treasury-ontwikkelingen). Deze nieuwe leningen zijn verwerkt in onderstaande tabel en de gemeentelijke liquiditeitsprognose. Twee van deze leningen, totaal groot € 300 mln. met een gemiddeld percentage van 0,391, zijn reeds in 2022 gestort. Door de afgesloten forwards is de gemiddelde portefeuillerente Opgenomen leningen aanzienlijk afgenomen.

 
1b Gecontracteerde langlopende leningenportefeuille uitgezette gelden

Conform de Richtlijn leningverstrekking en garantieverlening is de gemeente zeer terughoudend bij het verstrekken van leningen en garanties aan derden. Optreden als bankier is immers geen primaire taak van de gemeente. De gemeente treedt alleen op als “lender of last resort”, dat wil zeggen dat er alleen leningen aan derden worden verstrekt als er geen alternatieven meer zijn. Een derde moet daarbij kunnen aantonen dat zelfstandig, dat wil zeggen zonder tussenkomst van de gemeente, geen financiering kan worden verkregen. Bovendien moet er een maatschappelijk belang bij de lening zijn. Zowel leningen en garanties aan derden mogen alleen marktconform verstrekt worden.

Afloop van hoofdsommen
Ultimo 2023 heeft de gemeente € 64,7 mln. langlopend uitgeleend tegen gemiddeld 3,67%, ultimo 2024 € 57,4 mln. tegen 3,67%, ultimo 2025 € 50,9 mln. tegen 3,68% en ultimo 2026 € 43,5 mln. tegen 3,69%.

Jaarlijks wordt op basis van risico inschatting van iedere individuele lening de voorziening voor langlopende leningen bepaald. Deze wordt onder meer berekend op basis van de BASEL II-norm. Indien er 100% zekerheden zijn gesteld wordt geen voorziening gevormd. Zo nodig worden op basis van een risico-inschatting afwijkende percentages toegepast. Op basis van de huidige inzichten zijn de risico’s beperkt en is geen voorziening gevormd.

1c Gegarandeerde geldleningen
De afgelopen decennia heeft de gemeente aan diverse maatschappelijke sectoren borgstellingen verleend voor investeringen in hun materiële activa. Het gaat om maatschappelijk relevante investeringen met een publiek belang. De gemeente Den Haag loopt risico wegens het afgeven van garanties voor leningen die banken aan derden hebben verstrekt. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de door de gemeente afgegeven gegarandeerde geldleningen.

Bedragen x € 1.000

* de stand per 1 januari 2023 en 31 december 2023 is gebaseerd op de saldo opgave van de BNG per 31 december 2021. Het gaat hierbij om de garantstellingen aan rechtspersonen. De raad heeft in juli 2021 (RIS309381) ingestemd met een nieuwe achtervangovereenkomst met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Woningcorporaties trekken leningen aan om het bouwen en onderhouden van sociale huurwoningen te financieren. Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) staat hiervoor borg. Dit betekent dat de betalingsverplichtingen (rente en aflossing) van de lening overgenomen wordt, mocht de corporatie daar zelf niet meer aan kunnen voldoen. Door borg te staan voor leningen kunnen woningcorporaties goedkoper leningen aantrekken.

Voorziening
Van de totaal uitstaande garanties is voor € 0,4 mln. extra zekerheid verkregen door het recht van 1e hypotheek (verpleeg- en zorginstellingen). Voor de overige uitstaande garanties is geen zekerheid verkregen, waardoor het risico in geval de gemeente wordt aangesproken hoger is. Op basis van de huidige inzichten zijn deze risico’s beperkt waardoor geen aanvullende maatregelen nodig zijn en geen voorziening is gevormd.

1d Geplande Lange financieringspositie 2023 (langer dan één jaar)

De lange financieringspositie ultimo 2023 is als volgt opgebouwd:

Bedragen x € 1 mln.

Per ultimo 2023 is er een lange financieringsbehoefte van € 88 mln. Medio 2020 zijn voor de toen verwachte financieringsbehoefte en toekomstige reguliere investeringen en aflossingen op de langlopende leningen vier langlopende 20-jarige (lineaire) leningen met uitgestelde storting (zogeheten forwards) aangetrokken van totaal € 650 mln. (zie ook 'Treasury-ontwikkelingen'). Doordat de gemeente ultimo 2023 per saldo een liquiditeitsoverschot heeft (korte en lange financieringspositie), zal afhankelijk van de liquiditeits- en financieringsontwikkelingen worden bekeken of er nog aanvullende maatregelen genomen moeten worden voor de lange financieringsbehoefte.